8 december
Het grote niets, dat ons omringt
7 december
Drumvogels
G.C. Heemskerk attendeerde me op het bestaan van de zwarte kaketoe, oftewel de palmkaketoe, Australische vogels die van drummen houden en hun eigen instrumenten maken. Je kunt hier een filmpje bekijken - het is wel een droevig filmpje, want ze zijn met weinig en worden bedreigd. Het is een heel oud volk, vroeger woonden ze in het regenwoud, en de vogels worden zelf ook oud, wel negentig. Als ze eenmaal een partner hebben leven ze met diegene samen, niet in groepen zoals andere kaketoes.
6 december
Opnemen
Onze wandelingen zijn steeds stiller geworden. Vanaf het einde van november keren de bomen zich in zichzelf, houden de dieren zich aan de kou, de regen, laat het land weinig meer horen. Vandaag liet het licht zien wat er aan het einde ergens van gebeurt. Het was fel, schitterend, maar herfstfel, een diepgele gloed, melancholisch. Ik wilde het in me opnemen, dat licht, om te bewaren en zelf ergens over te kunnen laten schijnen als dat nodig is. Halverwege de wandeling, we liepen over het pad langs het water, waar de berken fel uitgelicht werden een regenboog tegemoet, kwam de hagel. Zachte kleine hagel, alsof de hagel het zelf ook niet helemaal geloofde. En daarna was het even donker, voor het licht terugkeerde. Aan het einde van de wandeling zag ik hetzelfde als aan het begin, de scherpe schaduwen van bladeren op een grote wilg, en dacht ik er hetzelfde bij.
5 december
Lessen van Scarpetta
In de column vandaag bespreek ik wat de boeken van Patricia Cornwell ons over de recente verkiezingsuitslag (en doorgaan in het algemeen) kunnen leren. Hier.
4 december
Blijf de bomen bedanken
4 december
Overvliegende vogelveiligheid
Als er vogels over mijn hoofd vliegen voel ik me voor even volkomen veilig. Het is een gevoel dat nergens mee te vergelijken is. Het maakt niet uit wie er over vliegt, of het de trekkende ganzen zijn, de zwermende spreeuwen, de duiven die om de hoek wonen en elke ochtend samen vliegen, of de mussen die vanuit de heg voor het huis naar de achtertuin besluiten te gaan. De vogels zeggen dat er meer is dan mijn leven, dat ik net als zij maar even besta. En het voelt alsof ze op me passen.
3 december
Tip voor de donkere dagen
Op Mubi.com staan (bijna?) alle films van Aki Kaurismäki. Je kunt de site een tijdje gratis uitproberen.
2 december
Een en twee zijn
2 december
Baumgartner
In de Guardian las ik een mooi interview met Paul Auster over zijn mooie nieuwe boek. Hier.
2 december
Doris
1 december
Alle kraaien
27 november
Tussentijd
Vanwege ziekte en softwareproblemen schrijf ik hier weinig. Jullie kunnen in de tussentijd Dagen van glas lezen, en wie weet tot gauw.
21 november
Vandaag in de krant
Een column over kiezen voor een ander, en het belang van nieuwe politieke modellen. Hier.
14 november
Deze dagen
13 november
De stilte van vissen
Voor een themanummer van Onze Taal over stilte schreef ik een column over de stilte van vissen en de verschillende soorten stiltes die in het woord 'stilte' huizen. Je kunt het blad hier bestellen.
9 november
Lieve voet
7 november
Vormen voor deze tijd
De column van vandaag. Hier.
31 oktober
Over dieren en democratie
Filosofie Magazine vroeg me in verband met de naderende verkiezingen naar de verhouding tussen dieren en de Nederlandse politiek. Hier. (Het is erg ingekort dus ik zal tzt de volledige versie nog wel eens plaatsen.)
30 oktober
Leesfragment
Over een paar dagen verschijnt mijn nieuwe roman Dagen van glas. Op de website van Athenaeum kun je vast een fragment lezen. Hier.
24 oktober
Gevoel
24 oktober
Volg de honden
Mijn column van vandaag is opgedragen aan Doris. Hij gaat over andere manieren van samenleven met honden, iets wat ik in mijn academische werk verder uitwerk (voor wie dat interesseert - het is geen random mening maar iets waar ik me al lang mee bezig hou). Hier.
22 oktober
In de herfst kun je schuilen
21 oktober
Wat telt
Kijken naar de vacht van een dier, al die haartjes
Gezien worden door een dier, mag ook een mens zijn (echt gezien)
Iets schrijven wat echt is, echter dan wat er verder die dag gebeurt
De volle maan net boven de boomtoppen, sterren die er altijd al waren
Verdriet om wie bij je was en weg is
Een dier dat in je bed slaapt, mag ook een mens zijn
Een muis leren kennen, een hond leren kennen
Met je voeten de aarde lezen, op een bospad, de velden, het strand
De overvliegende ganzen, de zwermende spreeuwen
Iets langzaam leren begrijpen
Ineens iets begrijpen
Het verkleuren van de bladeren
Vangen wat je ziet in een foto of een verhaal en het daarin aan anderen laten zien
Blijven (soms weggaan, maar ook echt: blijven)
Gesprekken die zich blijven vertakken
De tijd durven aankijken
Weten dat de dood altijd dichtbij is
Iemand die je hand pakt
Met het leven meebewegen
Standvastig zijn
Grapjes maken
Verlangen
Je uitspreken om het beter te maken voor anderen
Je uitspreken voor jezelf
Een dier helpen
Kunnen kiezen (vrij zijn)
In gesprek zijn met de wereld (de wereld in kunnen)
Aan iemand denken
De schoonheid vinden in het hoge gras, thee, een film, iemands ogen
De schemering
Iets heel maken voor iemand
Wat nog komt - de herfst, de winter - maar ook: wat nog kan
Het moment waarop het heel even in evenwicht is
12 oktober
Gaan we weer
10 oktober
De wereld leren lezen
Mijn column vandaag gaat over lezen. We lezen nu als samenleving consumentistisch en dat beperkt hoe we de wereld zien. Maar het kan ook anders. Lees het hier.
9 oktober
Nino
9 oktober
Rani
8 oktober
Openingswoord
Ik kan zelf niet bij de opening zijn vanmiddag maar dit is de tekst die ik anders had uitgesproken.
Mijn vaders foto’s maakten deel uit van mijn jeugd. De camera was overal bij, gericht op mijn zusje, mijn moeder of mij, of iets om ons heen. Een auto, een boom, de horizon, mensen. Soms maakte Gerrit een fietstochtje, ging hij fotograferen. Ook het afdrukken hoorde erbij. De geur van de ontwikkelaar, het rode licht in de doka, het wonder van een beeld dat langzaam gestalte krijgt op een wit vel. Dat mijn vader aan tafel zat te retoucheren. Hij retoucheerde zwarte kat Hondje dan trouwens mee, als ze ergens een wit haartje had. Soms had hij foto’s afgedrukt als ik kwam, dan liet hij ze zien. En eens in de zoveel tijd was er een tentoonstelling: dat betekende afdrukken, uitkiezen, inlijsten, ophangen. Bij het uitkiezen keken we mee.
Waar je veel naar kijkt wordt deel van je. Dat geldt voor landschappen, levende wezens met wie je je leven deelt, maar ook voor kunst. Ik heb met mijn vader veel fototentoonstellingen bezocht, en daarvan geleerd naar foto’s te kijken, maar ik heb ook heel veel naar zijn foto’s gekeken en daarvan geleerd de wereld anders te zien. De schoonheid in lijnen en licht. De kleine grapjes die de werkelijkheid in petto heeft wie goed kijkt. Het absurde van autobanden op plastic of buitenaards lijkende strobalen op een veld. De melancholie in een vlak landschap, en daarmee tegelijk de troost die de schoonheid ervan in een foto geeft. Gerrit ving ook iets in de mensen voor zijn camera, hij keek naar ze met aardigheid en dat geven ze terug.
De wereld wordt de laatste decennia overspoeld met foto’s, vooral selfies en zonsondergangen, gedeeld via internet en social media. Gerrit ergerde zich eraan als mensen kitscherige foto’s en masse mooi vonden, niet omdat hij ze hun pleziertje niet gunde, maar omdat het vaak geen goede foto’s zijn, het gaat alleen om wat de afbeelding oproept. Aandacht voor de vorm speelt bij dat soort foto’s geen rol. Bij deze foto’s wel. Of het nu gaat om een paal op een dijk, een mug naast de poster van een tong, of mijn moeder op de rug gezien: deze foto’s hebben een duidelijke eigen stijl. Je weet wanneer je een Gerrit Meijer ziet. En tegelijk zijn ze klassiek, beelden die staan, tussen die vier zwarte lijnen, en waarin je je thuis kunt voelen. Fotografie is de meest melancholische kunstvorm, omdat foto’s een moment vangen dat voorbij is en dat bewaren, maar wat blijft kan niet verhoeden dat daarbuiten alles vergaat.
Voor mij, en ik denk voor iedereen die Gerrit kende, is de opening van deze tentoonstelling extra melancholisch omdat hij er zelf niet meer bij kan zijn. Hij is er natuurlijk wel bij, in alle foto’s hangt zijn blik, zijn slimheid en zijn gevoel. Maar hij kan hier geen flauwe grappen maken of bier drinken, en ook niet stiekem heel trots zijn. Dus daarom zijn wij vandaag trots op hem, en die flauwe grappen moeten we dan zelf maar maken.
Mede namens mijn moeder en zusje wil ik Thomas erg bedanken voor het ophangen, Sander voor het vervoer en Marcin voor het inlijsten en meedenken, Geneviève en Rob voor het laatste timmerwerk. En jullie allemaal bedankt voor het komen. Neem de tijd om rustig te kijken, kom nog eens terug of koop een boek, voor meer uitzicht thuis.
6 oktober
Het waaide en de herfst wachtte op ons
6 oktober
Uitzicht
Zondag is de opening maar vanaf morgen is de tentoonstelling Uitzicht al te zien in de Boterhal in Hoorn. Mijn vaders zwart-witfoto's gaan er in gesprek met de schilderijen van Peter de Rijcke. De Boterhal is open van 14-17 uur, dinsdag t/m zondag. Hier kun je een langere tekst lezen over de kunstenaars en hier kun je Gerrits foto's zien.
5 oktober
Bij de duiven gaan wonen
4 oktober
Dierendag
Uit: Het witste woord (2023)
3 oktober
Nog een maand
En dan verschijnt Dagen van glas. Je kunt op de website van Uitgeverij Cossee het omslag bekijken en wat over het boek lezen. Hier.
2 oktober
Het dijkje waar we altijd liepen
1 oktober
Keer drie
Ik droomde dat ik een kleine versie van mezelf was (ongeveer twee derde) en uit mijn slapende lichaam kroop en met mijn kleine voeten over het grote lichaam liep. Ik wist dat ik droomde, dus het was een driedubbele situatie. Daarna droomde ik over twee heel grote witte konijnen die ook mensen waren en in de Rai woonden in Amsterdam, soms gingen ze samen de stad door. Hier is een liedje over dromen.
29 september
Koeien
Bibi Dumon Tak schreef een heel mooi stuk voor de NRC over koeienrusthuis de Leemweg en de mens Bert die daar de boel runt. Morgen in de krant, nu al hier te lezen.
29 september
Hallo, mede-aardbewoner
29 september
Internationale dieren
Zoals ik eerder al schreef staat mijn artikel over dieren en Iris Marion Young's social connection model online. Het hele themanummer van International Relations over dieren in internationale verhoudingen is nu gepubliceerd, en wel hier.
28 september
Meersoortige uitrustplek
26 september
Stilstaan door corona
Omdat er vrijdag een landelijke coronaherdenking is sta ik in mijn column stil bij mijn eigen jaar ziek. Lees het hier. (Mijn eigen titel is beter, want een woordspeling op de herdenking: stilstaan bij corona.) En hier kun je het langere essay lezen dat ik eerder schreef over leven met long covid.
26 september
Vegan katten
Er staat een interessant stuk in The Guardian over veganistisch eten voor katten. Een nieuwe studie laat zien dat je kat vegan voeren (met natuurlijk de juiste voeding zodat ze wel alle voedingsstoffen binnenkrijgen) gezondheidsvoordelen heeft. Hier.
25 september
Als boom kun je de tijd helemaal niet vergeten
24 september
Spiegelwereld
Ik beleef veel plezier aan Naomi Kleins nieuwe boek Dubbelganger, over de verwisseling van haar met Naomi Wolf. Het is grappig en erg, en Klein laat heel goed zien wat sociale media doen met een deel van de bevolking. Maar (tot nu toe, ik ben nog niet op de helft) gaat ze nauwelijks in op wat dat betekent voor de tijd die we hebben - we hebben alleen tijd, en als die wordt gevuld met digitale onzin, gaat je leven dus vanzelf voorbij. Bedrijven hebben daar baat bij, zei een personage uit de nieuwe roman (die over anderhalve maand verschijnt) me, het scrollen en kletsen sust mensen in slaap, houdt ze in een cirkel van consumeren. Natuurlijk kun je op internet kennis vinden en zelfs echte mensen leren kennen, je verenigen. Maar veel is ruis en niet echt en dat sijpelt ook de mensen zelf in. Klein wijst er terecht op dat de identiteit van (jonge) mensen wordt aangetast omdat ze zich als merk moeten gedragen, terwijl die eenduidigheid haaks staat op het wat mens-zijn betekent. Maar die tijd dus. Die moet je niet vergeten. Het is zo zonde van je leven.
23 september
Rani en Nino
22 september
On Vegetarianism
Gisteren raakte ik ineens verzeild in het werk van Elisée Reclus, die je misschien kent als anarchist of van de Commune van Parijs, en die over dieren schreef als belangrijke individuen, zoals in zijn pleidooi voor vegetarisme uit 1901: 'The horse and the cow, the rabbit and the cat, the deer and the hare, the pheasant and the lark, please us better as friends than as meat. We wish to preserve them either as respected fellow-workers, or simply as companions in the joy of life and friendship.' Lees het hele stuk hier.
21 september
Vereniging tot Behoud van de Sneeuw
Ik ben begonnen met een nieuw langlopend kunstproject, Vereniging tot Behoud van de Sneeuw. Over niet al te lange tijd zal het nooit meer sneeuwen in Nederland en dat vind ik erg want ik houd van de sneeuw, en ik vind het ook erg dat de winter van vorm zal veranderen. Ik zal de kou missen en het verlies ervan verandert hoe we thuis zijn in het leven. We wonen niet alleen op een plaats maar ook in de tijd, we oriënteren ons mede op de seizoenen.
Daarom is er dit project, waarin ik herinneringen verzamel aan de sneeuw, met mensen over het verlies van sneeuw zal praten en we door middel van acties aan anderen duidelijk maken dat we de sneeuw kwijtraken en dat dat erg is. Wanneer de eerste acties zullen beginnen weet ik nog niet maar er is al wel een mailadres waar je naartoe kunt schrijven om je aan te melden voor de nieuwsbrief. Ook kun je je herinneringen aan of verbeeldingen van de sneeuw sturen, tips geven over boeken over de sneeuw, of belangrijke informatie delen: verenigingtotbehoudvandesneeuw apenstaartje gmail punt com. Zet erbij of je bericht mee mag in de nieuwsbrief. Verwacht voorlopig geen antwoord (maar misschien wel een nieuwsbrief, over een tijdje).
20 september
Zaterdagavond
Soms denk ik aan liedjes die ik lang geleden vaak zong. Ik ben blij dat ik zoveel heb opgetreden, het was nodig voor mij maar ook heel fijn om te doen, en in de toekomst zie ik het niet meer gebeuren, misschien als ik ooit beter word. In elk geval dacht ik vandaag aan dit liedje uit 2007, het is een van mijn lievelingsopnames van mezelf omdat het goed werkt met die verschillende stemmen en goed gezongen is, een gek hangend meeleunend tempo heeft, en ik vind het ook grappig. Ik weet nog waar ik het schreef (ongetwijfeld op een zaterdagavond), in mijn flat in de Fluitenbergstraat, een treurig stukje Den Haag, maar met uitzicht op een boom waar graag duiven in zaten, een bus naar het strand in de buurt, en met hond Pika en kat Putih aan mijn zijde.
19 september
Duifje
18 september
Vandaag
17 september
Over de plataan
16 september
festivalfilosofia
Ik was Modena om op het festivalfilosofia een lezing te geven over dieren en politiek. Vanwege de long covid geef ik weinig lezingen, dus ik mailde toen ik de uitnodiging kreeg eerst mijn Italiaanse uitgever om te vragen of het de moeite zou zijn. Het is het grootste filosofiefestival in Italië, zei Rossella, met wie ik vorig jaar op pad was, en ze zei erbij dat ze erg blij zouden zijn als ik het zou doen. Dus ik besloot toe te zeggen. En ik ben blij dat ik dat deed, want het was echt een groot festival, met ’s ochtends een persconferentie in een zaaltje vol met journalisten, interviews voor radio en televisie, een groot stuk van mijn lezing in vertaling in de krant en ’s avonds een optreden op het dorpsplein dat vol stond met stoelen. Ik sprak in het Engels en de stem van de Italiaanse tolk (ik had twee heel goede tolken) was live te horen uit grote speakers. Het festival doet in drie dagen drie steden aan, maar is het grootste in Modena, waar het ingebed is in het leven van het stadje. Iedereen gaat erheen. Mensen hangen ook rond op het plein buiten het afgebakende deel met de stoelen om te luisteren. Het had de sfeer van een muziekfestival maar dan met filosofie, en vooral academische filosofen. Zoiets bestaat hier niet – filosofiefestivals vinden plaats in schouwburgen en popzalen, er is geen openbare discussie over filosofische vragen. De Italianen zijn sowieso dankbaar publiek omdat ze houden van discussiëren en niet bang zijn voor abstractie en ideeën (in plaats van alleen de toepassing daarvan). Er waren ook veel honden bij de lezing, en er landden steeds vliegjes op mijn papieren die niet weg wilden, dus ik moest ze voorzichtig omslaan. Na afloop liep ik door de donkere levendige stad naar het hotel, het was nog warm, en net herfst.
15 september
Modena
12 september
Klimaatrechtvaardigheid moet meersoortig zijn
Vandaag in de krant, hier online. Het gaat dus niet alleen om mens en dier, dat maakt de koppenmaker ervan, ook om planten, ecosystemen, etc.
11 september
Doris is moeilijk om te tekenen
10 september
Na de bomen
Vanwege de long covid is mijn actieradius nog beperkt, maar ik wandel elke dag met Doris. We gaan met deze warmte vroeg, gisteren was het bijzonder sprookjesachtig.
Vanochtend zag ik in het vergelen van de bladeren in combinatie met de hitte ineens de verre toekomst, een toekomst waarin de bomen het niet langer volhouden - ik denk niet dat mensen echt zullen veranderen, niet snel genoeg, daarvoor zijn ze te zeer gericht op de korte termijn.
Dus over een tijd, decennia, misschien een eeuw, is hier alleen nog woestijn (of water).
En misschien niet, misschien zullen mensen het tij weten te keren. Hoe dan ook moeten we zo goed mogelijk zorgen voor de werelden binnen deze wereld. Meer is er niet.
9 september
De zaak Esther Ouwehand
Het zal u niet ontgaan zijn dat het bestuur van de Partij voor de Dieren Esther Ouwehand niet wil voordragen als lijsttrekker voor de komende Tweede Kamerverkiezingen vanwege 'signalen en informatie ontvangen die wijzen op schendingen van integriteit door Esther' nadat zij een kritische brief schreef over het functioneren van het bestuur. Esther Ouwehand is degene die op dit moment de partij het beste kan leiden met de verkiezingen in zicht en een van de meest integere Nederlandse politici. Bovendien is het ondemocratisch en ook gewoon raar om de leden dit via een vaag geformuleerd mailtje met een foto van een hert erbij op zaterdagmiddag plompverloren mede te delen. Dit is slecht voor de partij en dus voor de toekomst van Nederland. Op het congres van 24 september kunnen de leden stemmen over de lijst, dus dan zal het worden rechtgezet, als het bestuur voor die tijd tenminste niet opstapt.
7 september
Bes worden
6 september
De egel
Vanochtend is de snelweg luid. Het is de ring, die overdag waarschijnlijk nog luider is maar dan valt het geluid weg tussen andere geluiden. Soms, als de wind de andere kant op staat, is het stiller. Er zijn veel sterren te zien en de maan is precies doormidden, een felle halve cirkel. Ik ben vroeger dan de egel. Eerder dit jaar maakte ik een takkenhoop in het bosje aan de rechterkant van de tuin en de boodschap is overgekomen, er verblijft nu iemand. Dat betekent wel dat ik nooit in de winter zal kunnen verhuizen. Maar nu is het nog geen winter en ik ga ook niet verhuizen, ik kijk naar de sterren en luister naar de snelweg. Het ruikt goed, naar gras en bomen en vaag naar bloemen die ik niet kan zien.
5 september
Doris en haar schaduw
5 september
Leeslijstje meersoortige rechtvaardigheid
Voor een artikel en mijn column van volgende week verdiep ik me in meersoortige rechtvaardigheid. Veel van de artikelen over dat onderwerp zijn open access, dat betekent dat iedereen ze kan lezen. Voor wie het interesseert deel ik er hier een paar. Ineens wordt er vaart mee gemaakt, dat is fijn.
Multispecies justice: theories, challenges, and a research agenda for environmental politics (2021) van Danielle Celermajer, David Schlosberg, Lauren Rickards, Makere Stewart Harawira, Mathias Thaler, Petra Tschakert, Blanche Verlie & Christine Winter. Hier.
Introduction: What’s the value of multispecies justice? (2022) van Christine Winter. Hier.
A Political Theory for a Multispecies, Climate-Challenged World: 2050 (2023) van Danielle Celermajer, David Schlosberg, Dinesh Wadiwel, & Christine Winter. Hier.
What matter matters as a matter of justice? (2023) van Winter en Schlosberg. Hier.
4 september
Melancholisch licht vandaag
2 september
Nieuwe namen
Voor de NRC van vandaag schreef ik een stuk over gender, definiëren en categoriseren (met een foto erbij waar ik zelf niet voor zou kiezen). Hier.
1 september
De stekjes van de siernetel en de Filosofische Onderzoekingen
31 augustus
De honden moeten worden beschermd tegen de mensen
Ik las een vervelend en stigmatiserend bericht over bijtincidenten met pitbullachtigen en andere grote honden met brede kaken op de website van de NOS, waarin wordt gepleit voor strengere regels tav die honden (ik kan me ook niet voorstellen dat de mens van de honden op de foto erbij toestemming heeft gegeven). Maar dat is de omgekeerde wereld. Alle dieren in Nederland en zeker ook de honden (vanwege hun aardigheid) zijn overgeleverd aan de grillen van mensen. Doorfokken, fokken überhaupt (hoe kan het dat feministen voor rashonden kiezen?), verveling, aan de riem trekken, schreeuwen en domineren, enz. enz. zijn kwesties waar velen van hen mee te maken krijgen, soms zelfs op dagelijkse basis. Elke dag breekt mijn hart wel een keer, of het nou is om de kleine man van verderop die tegen zijn Duitse herder schreeuwt en de heupen van die hond, of de grijze pitbull van de buren hierachter die afgeschreeuwd wordt en nooit uitgelaten, of de kleine boxerpup van verderop waar een man steeds harder 'zit' tegen schreeuwt bij het stoplicht terwijl de hond daar nog veel te jong voor is (en boxers worden maar acht door al het fokken), enz enz. De eenzaamheid van honden die de hele dag thuis zijn terwijl hun mens werkt. Honden die van hun vrienden worden gescheiden als mensen ze wegdoen. De vriendelijke buurman die zijn bange oude hondje alleen achterliet bij de dierenarts toen ze moest worden ingeslapen omdat hij het niet aankon. Er moet als eerste een brevet komen voor wie wil samenleven met een tam dier, en een verklaring van goed gedrag en een psychologisch onderzoek (ik denk dat alleen veganisten in aanmerking komen, want de rest van de bevolking laat zien dat ze dierlijke subjectiviteit niet erg hoog heeft zitten), vervolgens moeten de wetten veranderen. Dieren zouden niet te koop moeten zijn want het zijn levende wezens met gevoel en geen handelswaar, en we moeten de publieke ruimte herinrichten zodat de andere dieren in vrijheid kunnen gaan leven. Alle jonge wezens moeten leren over meersoortig samenleven, en we moeten de dieren vragen of zij bij ons willen wonen en niet zomaar voor ze beslissen. Dan pas zal er sprake zijn van verbetering. En niet met het verbieden van dit of dat ras of wetgeving die honden verder benadeelt.
30 augustus
Een vroege ochtend
29 augustus
De toekomende tijd
Op Mubi zag ik de film The Future Tense van Christine Molloy en Joe Lawlor, een filmessay over de verhouding tussen Engeland en Ierland, hun eigen geschiedenis (vooral die van Lawlors familie), de zoektocht naar een betere plek om te wonen en misschien ook zoiets als rechtvaardigheid. Los van dat het een aanrader is hebben Molloy en Lawlor net als ik in Dartington gestudeerd aan het Dartington College of Arts, zij wel een jaar of vijftien eerder. De school bestaat niet meer op die plek (een landgoed uit de middeleeuwen, met Engelse tuinen, een gebouw uit 1400 waar filmvoorstellingen waren, en een begraafplaats, ver weg van de bewoonde wereld) wegens bezuinigingen maar ze waren erheen gegaan om te filmen, waardoor het verhaal ineens ook met mijn geschiedenis in gesprek ging. Toevallig waren er twee mannen aan het repeteren voor een voorstelling, er is namelijk nog wel een cultureel centrum, waardoor ik ook weer zag hoe het binnen in de repetitielokalen was. De muziekafdeling zat in een van de grote gebouwen (halls), maar ik ben wel in die lokalen geweest voor voorstellingen van anderen. Het was allemaal heel experimenteel en vrij, een vrijheid die je zelden op kunstacademies vindt (in Den Haag was het heel anders, veel beperkter want meer bewust van de 'kunstwereld'). Uiteindelijk blijkt de tijd natuurlijk altijd weer in cirkels te bewegen. Ik zou er weer eens heen moeten. En de film is dus ook bijzonder, er staat er nog eentje van ze op Mubi, Further Beyond, die ga ik morgen kijken.
28 augustus
Route
27 augustus
Animal Politics: Peace, Conflict and Violence
Over twee weken is het weer tijd voor Mancept, de politieke theorieconferentie in Manchester waar ik jaarlijks met Angie Pepper en Josh Milburn een panel over dieren organiseer. Dit jaar gaat ons panel over vrede, conflict en geweld. Je kunt het programma hier bekijken, volgens mij wordt het een mooie workshop dit jaar. Ik neem zelf deel via internet in verband met de long covid en presenteer ook niks, maar het is ook fijn om dat niet te hoeven, dat er genoeg anderen zijn die het in stand houden.
25 augustus
Droom maar over de wolken
23 augustus
Vooraankondiging
Ik was in Hoorn om met mijn moeder foto's uit te zoeken voor een overzichtstentoonstelling van mijn vaders werk in de Boterhal. Die opent op 8 oktober, het is een duotentoonstelling met Peter de Rijcke, ook overleden. Als voorproefje kun je op instagram zijn foto's bekijken.
22 augustus
Beroemde muizen
Voor het Australische wetenschapstijdschrift Cosmos werd ik geïnterviewd over het leven met ex-labmuizen. Er staan foto's van Bram en Wezel en Spokie bij het artikel en het ontroert me dat ze op deze manier geëerd worden. Je kunt het artikel hier lezen.
21 augustus
Het geheel
Kamagurka zei bij Zomergasten goede dingen over werken (als kunstenaar of schrijver, of wat je dan ook maakt) - dat je dagelijks moet werken, het controlerende ego opzij moet zetten terwijl je bezig bent (dat komt later van pas, bij het beoordelen), dat de betekenis pas na of tijdens het werken zichtbaar wordt en dat het niet gaat over de losse tekening (bij hem) maar over het geheel. Je moet altijd luisteren naar hetgene wat je maakt, het je aandacht geven en eraan gehoorzamen want het gaat niet om jou, zelf ben je bijzaak. En dat het eigenlijk het leukste is wat er is, ook al vraagt het het beste van je.
20 augustus
En vandaag
19 augustus
Waarnemingen
Ik lees Uit Berlijn, een gesigneerde pocket van Armando uit de dozen met pockets van mijn vader (op alfabetische volgorde – Achterberg, Alberts, Arends, Beckett, Camus, die kant). In Uit Berlijn loopt de schrijver door Berlijn (en gaat naar het theater, het circus) en praat met mensen. Waar waren ze in de oorlog, welke keuzes maakten ze, wat bewoog ze. Er was weinig keuze, laat hij zien, en tegelijk toch heel veel – kleine weigeringen, kleine gestes die tegen de stroom ingingen, of juist details die laten zien hoe fanatiek mensen waren. Soms gaat het niet over de oorlog, maar er is die onderstroom. En zoals altijd leeft het lege veld, het park met oude bomen, het landschap (‘Het landschap wil trouwens ook niet meer stil liggen, er is nauwelijks een horizon te bedenken.’ schrijft hij aan het eind van een treinreis.) Veel schrijvers gaan boven de tekst staan, of boven de wereld (die twee zaken hangen samen) maar Armando dompelt zich onder, alles parlando en niet barok (barok schrijven is in het Nederlands bijna altijd onoprecht), alleen in het uitsnijden van de scènes en het aanwijzen van het absurde neemt hij een standpunt in. Het zijn geen memoires of columns of verhalen, het zijn onderzoekjes naar de werkelijkheid, gestructureerder dan de stijl doet voorkomen (‘waarnemingen’ staat op het omslag). Woorden vinden voor een tijd betekent dat je die tijd moet volgen (evenveel bewegen als bewogen worden), jezelf moet voegen naar de taal. In hoe je schrijft (met oog voor het absurde, of wat ze het kleine noemen maar wat vaak het grote is, of wat ze kwetsbaarheid noemen en wat ook schoonheid is) stel je je ook teweer tegen de vernietiging. Het is mysterieus dat dat kan.
18 augustus
De steentjes op Spokies graf
17 augustus
Pleidooi voor een nieuwe publieksfilosofie
Morgen staat er een stuk in de NRC over waar het volgens mij heen moet met het denken. Het staat nu al online en wel hier. Helaas is de kritische noot over Sartre en de verering van mannelijke genieën geschrapt tijdens het inkorten, ook omdat er een foto van zijn begrafenis bijstaat. Maar laat u daar niet door misleiden, het gaat om de tekst.
16 augustus
Het pad van vandaag
15 augustus
Belonging
14 augustus
Terugkijktip
Gisteren was Bibi Dumon Tak te gast bij Zomergasten. Het was een mooi, ontroerend en belangrijk gesprek, met Theo Maassen, over kwetsbaarheid en veerkracht, taal en dieren, onrecht en wat we daar tegenover kunnen zetten, en uiteindelijk het leven zelf. Je kunt het nog drie weken lang hier terugkijken. We kunnen anders leven.
12 augustus
Nog een kunstliefhebber
Duiven en meeuwen zijn natuurlijk niet de enige kunstliefhebbers. Deze reiger zit op een beeld van Jan Goossen bij metrostation Gaasperplas.
11 augustus
Kunstliefhebbers
Duiven houden van kunst in de openbare ruimte. Laatst zag ik op een warme dag dat de duiven gebruik maakten van het beeld van Mark Manders (met water) op het Rokin. Op dit beeld in Amsterdam Noord, het Spanje Monument van Eddy Roos, zitten ze ook altijd graag (hier samen met een kokmeeuw).
10 augustus
Het witste woord op weg
Ondertussen was ik nog te gast bij Teddy Tops in Een uur cultuur op Radio 1 om over de bundel te praten, dat kun je hier terugluisteren. De bundel is ook al toe aan een tweede druk.
9 augustus
Vandaag is het je taak om de wolken te vangen
8 augustus
Global injustice and animals
Mijn artikel 'Global injustice and animals: towards a multispecies social connection model' is vandaag gepubliceerd in het tijdschrift International Relations. Het is open access dus iedereen kan het lezen en wel hier.
Abstract: In this article I argue for and sketch the outlines of a multispecies social connection model, based on the work of Iris Marion Young. This multispecies social connection model responds to shortcomings in existing approaches to multispecies global justice in animal philosophy and IR. Because the model focuses on concrete structures of injustice, it allows for taking into account relations without categorizing other animals beforehand and for being attentive to nonhuman animal agency, and it recognizes the entanglement of political and economic forces in perpetuating injustice towards animals. The multispecies model also brings to light problems with anthropocentrism in theorizing structural injustice and responsibility. Analyzing multispecies structures of injustice shows how different forms of oppression are connected globally, which offers a better view of animal and human oppression than anthropocentric theorizing. This is important for determining the responsibilities of different kinds of social, political, and economic actors in working toward social change, and for knowing what to work toward. This model can either complement existing political models, or function as the starting point for new multispecies politics.
6 augustus
Onderling
Miek Zwamborn stuurde me een exemplaar van haar boek Onderling toe. In dat boek beschrijft ze in gedichten, brieven en verslagen hoe ze het landschap en de niet-menselijke en menselijke bewoners van het eiland Mull leert kennen, waar ze woont. Ook foto's en tekeningen maken deel uit van het onderzoek. Door het boek leer je de plek een beetje kennen, en Zwamborn zelf trouwens ook, maar daarnaast is het een soort gids voor wie beter wil leren kijken naar wat haar/hem/hen omringt, en beter op wil leren gaan in de omgeving. En het is ook gewoon mooi. Te koop in de boekhandel.
5 augustus
De geschiedenis van de sneeuw
Op zoek naar informatie over de geschiedenis van de sneeuw in Nederland kwam ik bij de website Franks Weer, waar een mooi overzicht van de laatste eeuw te vinden is. Hier.
4 augustus
Dag Spokie
TOT AAN DE MAAN
voor Spokie
Elke stap is ook een afdruk. De tijd onthoudt wat wij vergeten.
De maan hing al in je vacht. En scheen op je gedachten.
Hoeveel leven past in een leven? Een korrel rijst en een papiertje, een rozijn.
Er is de troost van de herhaling en van degenen net als jij.
Hoeveel tijd past in de tijd? Je had je hartslag.
Elke hartslag is ook een afdruk. En blijft bewaard.
Er is een trap die verder gaat, tot aan de maan.
Waar je aankomt wacht geen dag of alle dagen.
3 augustus
Het onderhouden van het leven
Op zoek naar iets anders kwam ik Mierle Laderman Ukeles' Manifesto for Maintenance Art tegen. Hier. En op de website van de Witte Raaf kun je een stuk van Moosje Goossen lezen dat uitlegt waar het over gaat en dat ook ingaat op het Handshake Ritual, waarin ze alle schoonmakers van New York de hand schudt en bedankt. Hier.
1 augustus
Mijn maatje Spokie
Ze is al twee jaar en vijf maanden oud.
29 juli
In gesprek met de doden
Voor de NRC schreef ik een stuk over de long covid. Hier (met een mooie tekening).
