19 maart
Onderweg
toen ik gisteravond thuiskwam zat deze vriendin op de mat
Het is een enerverend weekend voor de paddenwerkgroep. Vrijdag en zaterdag hebben we rond de 700 dieren overgezet. De kikkers beginnen ook wakker te worden. Eerder waren het vooral kleine padden, nu komen de grotere ook uit hun winterslaap. Ik las dat de oudste pad in gevangenschap 53 jaar oud is geworden. Salamanders in gevangenschap worden wel 23. In het wild worden padden, kikkers en salamanders ongeveer 8 jaar oud, mits ze niet worden opgegeten of doodgereden. Ik heb zelf de afgelopen avonden ook steeds gelopen, en het voelt echt als een race tegen de klok om ze van de weg te krijgen voor de auto’s komen. Ik heb ook weer een aantal dieren moeten doodmaken. Tegelijkertijd waren er met name gisteravond echt veel vrijwilligers bezig, vaak met kinderen. De lichtjes van hun zaklampen en kinderstemmen in de verte waren troostend. Wie langer loopt gaat de padden beter zien, niet alleen met je ogen maar ook moreel. Ze krijgen meer waarde. Hun waarde in het dorp verandert ook doordat mensen voor ze lopen, praten met buurtbewoners is onderdeel van de praktijk. Af en toe maakt iemand ons belachelijk, maar over het algemeen vinden mensen het heel goed. Dat is fijn, want het betekent dat er nog een beetje hoop is.
18 maart
I.M. Bram en Wezel
Vannacht is Bram overleden. Ik vond haar vanochtend en zag dat Wezel inwendig bloedde, dus in overleg met de dierenarts heb ik haar laten inslapen (de foto bij dit stukje is de laatste die ik vanochtend van haar nam). Bram en Wezel deden alles samen, eten, slapen, het nest bijwerken, en toen Bram ziek werd heeft Wezel haar steeds ondersteund, letterlijk, door naast haar te zitten, maar ook door haar emotioneel te steunen. Ik denk dat Wezel al eerder kanker had maar nu vanwege de schok van het overlijden van Bram ineens achteruit ging. Ze zijn heel oud geworden, twee jaar en een maand. Bram en Wezel waren de laatsten van het groepje van zes, die meer dan een jaar in het knaagdierenasiel zaten, Lieve, Roodmuis, Zeetje en Neushoorntje zijn al overleden. Ze hebben daardoor een achterstand op het andere groepje. Het waren fantastisch lieve muizen, voor elkaar maar ook tegen mij. Ze waren niet heel ondernemend, omdat ze te oud waren toen ze bij me kwamen en een deel van hun levenslust al kwijt waren, toch hebben ze het echt nog goed gehad en vreugdesprongetjes gemaakt. Bram en Wezel waren van alle vijfentwintig muizen tot nu toe de beste nestbouwers. Ze hadden een voorkeur voor ronde vormen, opgebouwd als een bloem, met blaadjes over elkaar. Vanochtend heeft Wezel nog een stukje koek gegeten. Ik begraaf ze straks samen bij de sneeuwklokjes.
16 maart
De hemel
Dinsdag was de tweede test voor de dog dinners in Mediamatic. Die was wat minder gestroomlijnd dan de eerste, onder andere omdat de introductie in een andere ruimte moest plaatsvinden, maar ik denk evengoed dat de hondenbezoekers echt iets hebben meegemaakt, om later in je mand goed over na te denken. Ondertussen staat er ook een blog over de eerste avond online, en wel hier. Hier staat meer over de achtergrond en hier staat de etiquette. Een van de menselijke bezoekers zei: het is net alsof ik in de hemel ben.
16 maart
Als je het leven niet moeilijk vindt heb je niet goed opgelet
Vannacht ben ik te gast bij MISCHA! op Radio 1, van 1 tot 2, dus zet je wekker en wees erbij. Ik vergat bij Glenn Gould het boek De onderspitdelver te noemen van Thomas Bernhard, dat had ook verder niks met het gesprek te maken, maar hier kan ik het wel opschrijven.
Edit: Ondertussen staat het gesprek online.
15 maart
Bericht over de verkiezingen
Ook vandaag ben ik weer een trotse lijstduwer voor de Partij voor de Dieren. Ik sta op nummer 12 op de lijst voor de Eerste Kamer, dus we moeten flink winnen. De redenen staan in mijn column van gisteren.
14 maart
Bericht over de paddentrek
Het was een enerverende avond in het dorp: omdat de temperatuur ineens omhoog ging en het waaide kwamen de salamanders, padden en kikkers uit hun winterslaap en gingen op weg naar de vijvers. Ik had het al verwacht – met regen gaan ze onderweg, maar sterke wind ook, dat heb ik eerder al ondervonden. Er waren weinig vrijwilligers beschikbaar dus ik heb zelf veel gelopen en 51 padden, 49 kikkers en 14 salamanders naar de overkant geholpen. Dat is mijn hoogste score tot nu toe. Het was een race tegen de auto’s. Ik kon een klein wit autootje met daarin een vrouw met haast maar nauwelijks tegenhouden voor een kikker, en heb twee auto’s gevraagd euthanasie uit te voeren op grote kikkers die ernstig gewond waren. Als het moet sla ik ze zelf dood, maar dat blijft altijd lang in mijn lichaam hangen. Grote kikkers zijn zo bovendien echt meteen dood. Dit is net zo erg, maar voor mij minder erg. Er waren ook minder ernstig gewonde dieren (een pad en een salamander) die ik veilig heb neergelegd. Soms komen ze weer goed bij, zeker bij padden heb ik dat meegemaakt. De dieren die ik overzet vinden het altijd een beetje eng, maar ook weer niet zo erg, er zijn ergere dingen. Ik vind ze fantastisch leuk, dat wist ik ook niet voor ik de groep opzette. Dat maakt het ook erger natuurlijk, en er lagen behoorlijk wat doden op de weg, maar als we ze niet zouden helpen zouden dat er veel meer zijn.
14 maart
Geen goed leven in een slecht leven
Featuring de varkens in de slachthuizen, Nan Goldin, Butler, Adorno en Ginzburg. Vandaag in de krant, online hier.
13 maart
Drie oude muizen in een holletje
12 maart
Olli in de sneeuw
Hij loopt nu in de winter van zijn leven steeds door de sneeuw, alles is bedekt met een witte laag en er komen dikke vlokken naar beneden. Hij houdt van de kou en van daarna weer slapen in de mand, we zijn thuis, thuis is alles goed.
10 maart
Olli's rondje
9 maart
Pine tree tops
9 maart
Sonic meditations
Ik heb ze ooit al eens geplaatst, maar hier zijn ze nog eens.
8 maart
DBF
7 maart
Wit en paars
Gisteren en vandaag zit ik in een conferentie over fenomenologie en dieren, zie hier voor een omschrijving en het programma. Op zich is fenomenologie heel geschikt om over de andere dieren te denken en het denken met dieren te onderzoeken. Maar veel sprekers leggen grote nadruk op het behoren tot een bepaalde soort, terwijl er allerlei manieren zijn om je tot elkaar te verhouden. Het is toch weer interessant en ik zag net een mooie foto van een octopus die aan de ene kant wit was, dat betekent nieuwsgierigheid, en de andere kant paars uit angst. De onderzoeker besprak het als een voorbeeld van ambivalentie in dieren. Zoals F. Scott Fitzgerald zei: The test of a first-rate intelligence is the ability to hold two opposing ideas in mind at the same time and still retain the ability to function.
6 maart
In de kerk
5 maart
Sleutels
Online stuitte ik op een foto van Katharina Detzel, geboren in 1872, met een grote mannelijke pop die ze maakte van lakens gevuld met stro – zie hier. In 1907 werd Detzel gearresteerd wegens een poging tot brandstichting of sabotage, wat ze zelf als een politieke aanslag beschreef. Ze werd ook beschuldigd van aborteren. Ze werd opgenomen in een psychiatrisch ziekhuis, daar schreef ze pamfletten tegen onrecht. Ze maakte ook poppetjes van brood die ze in de juiste vorm kauwde, en dus de grote poppen van dekens, beddengoed en kleding. Ze probeerde steeds te ontsnappen en maakte allerlei sleutels van hout. De foto is opgenomen in de Prinzhorn collectie, met kunst van neurodiverse mensen. Waarschijnlijk werd ze in 1941 vermoord door de nazi’s.
4 maart
Nederland
3 maart
De echte politieke dieren
Ik schreef een stuk voor de boekenbijlage van de NRC over dierenrechtentheorie, kritische wetenschapsfilosofie en dieren in de politieke filosofie. Er staan sterren bij, terwijl ik die niet gaf, maar verder zijn het wel mijn woorden. Ook online te lezen en wel hier.
2 maart
Bomenalfabet
Ik las gisteren over het Ogham alfabet, waarin de namen van acht letters van bomen komen (en de letters ook op bomen lijken). Hier staat dat mooi beschreven. Middeleeuwse geleerden dachten zelfs dat alle letters van bomen kwamen. Op Wikipedia staat het hele alfabet. Je leest het van rechts naar links en van onder naar boven.
1 maart
Vragen aan het onbekende
28 februari
Dit is een van de mooiste nieuwsberichten ooit
De gemeente Oss legde een korfbalveld aan over een voetbalveld. Via de NOS: 'De gemeente Oss gaat een net aangelegd korfbalveld in een woonwijk weer weghalen. Het ligt namelijk dwars over een voetbalveldje waar kinderen uit de buurt al jaren spelen. Veel buurtbewoners reageerden woedend. De gemeente heeft nu besloten het nieuwe korfbalveld te verplaatsen. Het wordt nu naast het voetbalveld aangelegd en beide velden worden van kunstgras.' Twee kinderen hadden om een korfbalveld gevraagd. Lees het hele bericht hier.
28 februari
Het heroverwegen van geweld
Een nieuwe column, ditmaal over de verschillende soorten geweld in onze samenleving.
27 februari
Geesten II
25 februari
Landkaart
Zijn alle dagen mooi? Met de tijd kun je niet praten. Maar je kunt het aan een kleine vogel vragen. Of aan de bomen, die alles weten. Of aan de zee, die het gevoel bewaart. Er is geen antwoord op de vragen. Maar het vragen is ons antwoord. En die vogel is je adem. Alle veertjes aan je vingers. Alle paden die je liep. Geef de tijd je beste antwoord. Want de woorden kunnen vliegen. En jouw stem landt in de stammen, door de schors, in de takken, in de knoppen, in de blaadjes. Elke stap is ook een afdruk. En elke dag is ook van jou.
Kijk, je vogel zit al te wachten. Moe maar trouw. Met een landkaart van wat komt.
24 februari
Bezig met vertalingen
23 februari
Vier sneeuwklokjes
Gisteren stierven Vlokkie en Madeliefje. Ik vond ze allebei in het slaaphuis. Tweeteen trok mijn aandacht, ze is de enige die nog in de tunnels gaat, en ze probeerde echt contact te maken. Daarom ging ik zoeken. De andere muizen wilden niet dat ik hun dode vriendjes weghaalde, ze probeerden me te bijten. Ik heb ze samen begraven op het kerkhofje en vier sneeuwklokjes op hun graf gelegd.
22 februari
beweging beweging
22 februari
Werckmeister harmóniák
Staat op mubi, kijk in elk geval hier even naar.
21 februari
Sneeuwklokjes
Op het kerkhofje waar de witte muizen begraven liggen groeien sneeuwklokjes. Vorig jaar waren ze er niet.
20 februari
De eerste salamanders, padden en kikkers hebben de oversteek weer gewaagd
Dus de paddenwerkgroep kwam in beweging.
's Ochtends kwam ik in de hoek van de kamer een kleine vriend tegen die even een email wilde versturen.
19 februari
Compost
Vrijdag was ik even aanwezig op de Boerenlandbouwconferentie, voor boeren die het anders (willen) doen. Ik vond het leuk om deze gemeenschap te leren kennen, van mensen die niet alleen strijdvaardig zijn maar het ook echt anders doen. Ik ging in gesprek met Dido van Oosten van Stichting Kapitaloceen, dat is een mooi project, kijk maar even op hun website. En na afloop vertelde iemand me over een interessant nieuw fenomeen, namelijk het composteren van menselijke lichamen. In de VS zijn verschillende mensen daar mee bezig, zoals Recompose. Toevallig las ik er net een stuk over op de website van The Guardian. Het is veel duurzamer dan hoe er nu met dode mensen wordt omgesprongen, en het lijkt me ook fijn om compost te worden en ergens in een natuurgebied terecht te komen. Je kunt hier meer lezen.
16 februari
Weer een mooi nest van Bram en Wezel
16 februari
De laatste muizen ter wereld
Jij bent Bram en ik ben Wezel, of andersom. Je vacht is als de mijne. Onze adem loopt gelijk. Hier komt een dag. Let op.
Waar was de tijd? Van uren bouwden we een nest. Is alles nu? We eten een rozijn. De muren geven veiligheid, we zien nooit wat erachter ligt. Waar is het licht? Je bent bij mij.
Je hebt een zachte stem. Je kondigde je aan met licht, de tijd is wit, zoals je vacht maar niet zo warm. Je slaapt. Dit is waarom het gaat. Wat elke muis begrijpt.
We zijn de laatste muizen nu. De dood is wit en niemand weet nog wat erachter ligt. Hier valt toch een straaltje licht. Het nest is van papier.
Want woorden zijn ook werkelijkheid. We praten over literatuur, in elk boek wonen muizen. De letters geven veiligheid, je ziet nooit wat erbuiten ligt. Ik zie je wel. Je bent vlakbij.
Onze hartslag loopt gelijk. Ooit was er nog geen tijd. We woonden hier met allemaal. De sterren gaven regelmaat. De maan sliep in het hooi. Nu is de avond stil.
Een leven heeft zich opgerold in het papier, de kleine tijd. Het is van jou, woord voor woord van jou.
14 februari
Ook zijn wereld
14 februari
Elke liefde is de hele liefde
Vandaag gaat mijn column in de NRC over de veelvormigheid van liefde, helaas met een kop waarin het woord politiek staat, dat is niet de hoofdzaak. Hier.
11 februari
Het geestvuur
10 februari
Meerstemmigheid als antwoord op de dreigneiging
Het is u vast niet ontgaan dat Pim Lammers, die voor de komende kinderboekenweek het gedicht zou schrijven, zich teruggetrokken heeft omdat hij wordt bedreigd. Veel mensen hebben daarop gereageerd - o.a. via twitter - maar dat reageren is onderdeel van een problematische structuur. Dus daarover schreef ik een stuk, het staat morgen in de krant, maar nu al online.
8 februari
Pasfotofoto
7 februari
Assembly, refusal
Notes on a performative theory of assembly van Judith Butler is een van de meest verhelderende filosofieboeken die ik de laatste tijd las. Het is al uit 2015 maar helpt bij het duiden van de boerenprotesten versus Extinction Rebellion en meer algemeen de relatie van protest tot de grenzen van de politieke gemeenschap. Daarnaast is het interessant en goed wat hen met hun eigen eerdere werk doet, hoe performativiteit wordt uitgebreid naar protestbewegingen, is de interpretatie van Arendt zinnig en verhelderend en leest het fijn. Het blijft theorie, en het boek is in het Engels dus dat leest ook niet voor iedereen even fijn. Maar voor wie van dit genre houdt is het echt een aanrader. A feminist theory of refusal van Bonnie Honig trouwens ook, zo kwam ik erop, maar Honig lost minder problemen op dan Butler (leunt meer op verhalen, en maakt een minder veelomvattende claim).
6 februari
Hallo vriendje met je zachte neus
3 februari
Heuglijk nieuws
In juni verschijnt mijn eerste dichtbundel, Het witste woord, bij Uitgeverij Cossee. Meer informatie volgt.
2 februari
(Niet) eten van dieren is politiek
Ik heb een webpagina gemaakt voor het onderzoeksproject aan de UvA, zie hier. Hij is nog niet helemaal goed maar dit is in elk geval de informatie op een rijtje.
1 februari
Die vreemde sterke wil
Voor de NRC schreef ik een stuk over The piano, die dertig jaar geleden verscheen.
31 januari
Grenzen aan de mogelijkheden
30 januari
Krioelen
Onder het viaduct lag een man, een lange. Het leek alsof hij zich wilde opdrukken, en dat niet lukte, maar op een heel organische manier. Hij strekte af en toe een been uit, het woord dat in me op kwam was krioelen. Er liepen en fietsten mensen langs die hem negeerden. Toen ik dichterbij kwam zag ik dat het een oude man was. Ik stapte af en zette mijn fiets neer, die direct omwaaide. Kan ik u helpen, vroeg ik, kan ik iemand voor u bellen? De man wilde alleen overeind. Hij sprak in eenwoordige zinnen. Overeind! Ik probeerde hem overeind te krijgen met een arm onder zijn oksel, maar hij was te zwaar. Hij greep mijn been vast, ik zag hij een gehoorapparaat droeg. Kwijl en snot waaiden opzij. Er kwam een vrouw aanfietsen, ik riep naar haar. Ze kwam erbij en vroeg de man ook of hij een ambulance wilde, maar hij wilde nog steeds alleen overeind geholpen worden. Samen lukte het goed. We liepen een paar passen met hem mee, hij voelde onstabiel, maar liep toch alleen weg, zonder te bedanken, maar daar had hij ook geen tijd voor, het tempo lag hoog.
29 januari
Olli Meijer is de beste
29 januari
Nog een beetje troost
Ooit omgewaaid, toch niet opgegeven.
28 januari
Een beetje troost
Laurie Anderson over meditatie en het leven verder.
27 januari
Mand
26 januari
Misantropie en een zwaan
De kritische misantropieconferentie begon gistermiddag met een inleiding door mijn mede-organisator Emelia Quinn. Ze vertelde over de achtergrond van het project – de mensenhaat heeft in onze tijd een nieuwe vorm aangenomen omdat de destructiviteit van mensen zo grootschalig is. Tegelijkertijd ligt in een kritische beschouwing van misantropie, die zelden rechtlijnig is, een andere houding voor mensen naar de wereld besloten. Na de opening begon het eerste panel, met drie presentaties over narratief en vorm, en ook weer die mens (maar welke mens – dat was een van de vragen). De eerste keynotelezing, van Bob McKay sloot de dag af. Die lezing ging over species dissidence, soortdissidentie, en McKay besprak voorbeelden van schrijvers (als Ackerley, Brophy, Duffy en Highsmith) die zich afwenden van hun eigen soort, soms de menselijke identiteit verruilen voor een dierlijke, soms de menselijke socialiteit voor een dierlijke. Vanochtend was het tijd voor de tweede keynote, van Andrew Gibson, over misantropie bij Byron 1814-1824, maar eigenlijk over veel meer. Gibson ziet de tijd van Byron als startpunt van onze moderniteit, maar er werd meer verwacht van de mens (bijvoorbeeld na de Franse Revolutie, die de belofte over een nieuwe mens niet inloste) en Byrons ambivalente misantropie reflecteert dat. Hoewel ik geen literatuurwetenschapper ben vond ik het wel een interessante lezing, en ik heb nu zin om de paradoxale misantropie van Hobbes en Rousseau uit te zoeken, want die kwamen langs in het verhaal. Daarna ben ik afgehaakt vanwege corona, ik ga morgen weer. Vanmiddag hielp ik een zwaan, die ik met Doris onderweg tegenkwam en die niet kon opstijgen op de weg. De zwaan werd bijna aangereden, mensen reden gewoon door, het was hectisch en spannend, maar hij of zij heeft netjes op een oprit gewacht en is opgehaald door de dierenambulance.
22 januari
Geesten
Deze is nog niet af, maar ik vind dit wel een mooi stadium.
21 januari
Stukjes schors met mos
20 januari
Kritische misantropie
Het is volgende week alweer tijd voor de kritische misantropieconferentie op de UvA, die ik met Emelia Quinn organiseer. Je kunt het programma hier vinden (en je registreren als je wil komen).
18 januari
Meersoortige maaltijd
Eind vorig jaar benaderde ik Mediamatic om samen een meersoortige maaltijd te organiseren: een veganistische maaltijd voor honden en mensen. We hebben nieuwe rituelen nodig om beter (minder gewelddadig en leuker) te kunnen samenleven in de meersoortige gemeenschap. Ze waren meteen enthousiast en we gingen aan de slag. Gisteravond hadden we de eerste test en het was een groot succes. De honden keken alsof het eindelijk klopte: naast de mens zitten, alles mogen eten, alles samen doen.
De honden kregen het niet-alcoholische drankmenu.
Sommige honden konden goed van tafel eten.
Anderen aten liever wat lager.
De voormalige straathonden pakten hun moment.
Meer informatie over Mediamatic en hun leuke en belangrijke programma's vind je op hun website.
17 januari
Nieuwe column
Over de mails die ik krijg en wat er misgaat in het debat. Er staat voor mij ook heel veel aardigheid tegenover, tijdens lezingen merk ik dat en tussendoor, en er is een heel grote stille groep lezers en denkers. Maar er gaat ook het een en ander mis, en daar gaat de column over.
14 januari
Takje
13 januari
Schouder
12 januari
Kijktip
De documentaire Nothing Compares van Kathryn Ferguson over Sinead O'Connor werd uitgezonden door Het uur van de wolf en is terug te kijken via NPO Start, en wel hier.
12 januari
Als honden konden huilen
Olli zou niet veel huilen, hij heeft een gelijkmatig karakter en is vrolijk van aard. Alleen van de pijn soms, dat deed hij in de afgelopen jaren ook al, en misschien heel soms van schrik. En als er iemand dood is van wie hij hield. Doris zou soms huilen van woede en soms gewoon omdat ze het even niet weet. Buiten zou je honden zien huilen als ze worden meegesleurd of als hun mens ze niets toestaat, of als een andere hond kwaad op ze wordt, en soms zou je gehuil uit een huis horen komen zoals nu geblaf. Misschien zouden de mensen hun verdriet en eenzaamheid serieuzer nemen, misschien zouden ze het negeren zoals ze nu de andere signalen negeren.
11 januari
Meersoortig onderwijs
Voor een academisch tijdschrift over onderwijs werd ik gevraagd om een artikel te schrijven over meersoortig onderwijs. Ik praat al veel met dieren, maar weinig met kinderen, en die zouden ook recht moeten hebben om mee te denken over dit soort dingen (m.a.w. om bij te dragen aan de kennisproductie). Dus vandaag ging ik op bezoek bij een groep 7/8 in het speciaal onderwijs (met dank aan Miriam R.) om te praten over wat zij eigenlijk denken over kinderrechten en dierenrechten, onderwijs, en vragen die daarmee te maken hebben. Het werd een vrolijk gesprek waarin metaaldetectors, in slaap vallen, huisdieren, luisteren, politieke inspraak, verkeer, armoede en of je van geld gelukkig wordt en nog veel meer dingen ter sprake kwamen. Nu ga ik hun ideeën in de tekst verwerken, want samen nadenken is belangrijk en zoals de kinderen zeiden moeten zij nog lang op de aarde leven, dus hun mening telt.
10 januari
Pluim
9 januari
41a
Ik wilde een OV-fiets uit een kluis halen. Neem kluis 41a, zei het apparaat. Maar de reeks ging van 42a naar 40a, en kluis 41a was het apparaat zelf. Maar ik kon hem dat niet vertellen. Toen ik het opnieuw probeerde kreeg ik gelukkig een ander nummer.
8 januari
Appels
7 januari
Vaasje
6 januari
N.a.v. het vuurwerk
5 januari
Bram en Wezel hebben een fantastisch nest gebouwd
4 januari
Hildegard
Ik verdiep me een beetje in Hildegard van Bingen. Ondertussen luister ik naar haar muziek, hier bijvoorbeeld (met dank aan het internet).
3 januari
Zelfportret als stam
3 januari
Nieuwsgierigheid
Een nieuwe column, over politieke deugden en het cultiveren van nieuwsgierigheid.
2 januari
The Piano
The Piano staat op Mubi, van Jane Campion. Ik denk dat ik hem in 1995 zag, ik speelde in elk geval al piano, en associeer hem ook met Heavenly Creatures uit 1994 (wisten jullie dat een van beide meisjes nu detectives schrijft? Ik leerde dat net van Google). In elk geval was het een belangrijke film in mijn hoofd in verband met die piano – ik heb de muziek heel goed onthouden en zag de piano als hoofdpersoon. Nu ik de film weer zie, lees ik de piano veel meer als object of metafoor, als stem van een mens, en die mens kiest voor een man boven de piano, wat eigenlijk raar is en ook een beetje antifeministisch. Bovendien was de film gewelddadiger en eenduidiger dan in mijn herinnering en was ik de goede afloop vergeten (Breaking the Waves zag ik een paar jaar geleden ook opnieuw en die bleek ook eenduidiger, alsof mijn geheugen lagen toevoegt en tegelijkertijd weghaalt). Evengoed is het nog steeds een aanrader, met de takken van de bomen als de baleinen in de rok, en de piano als buitenaards wezen op de bodem van de zee. Vanavond maar eens kijken of ik An Angel at my Table ergens kan vinden.
1 januari
Hondenmand
Om twaalf uur lag ik net te slapen in Olli’s orthopedische hondenbed. Hij lag zelf op de bank, en ik wilde hem niet alleen laten. Vroeger was hij altijd erg bang, maar nu hoort hij de knallen nog nauwelijks, en hij ziet het vuurwerk ook vrijwel niet – de geneugten van het ouder worden. De vlekken in de verte vond hij verontrustend, maar alleen laat op de avond, dus dat viel mee. Mijn oudejaarsavond had ik besteed het zoeken naar een van de muizen. Ze zijn ondertussen nogal oud, dus kwijt betekent dood en ik kon Wolkje niet vinden. Haar vriendinnen hadden haar heel goed begraven achter een theedoosjeshuis. De tunnelmuizen doen dat sowieso, ze metselen hun doden altijd helemaal in met papiertjes. De muizen doen eigenlijk hetzelfde als wij als er iemand sterft. Steeds weer begroeten, dan wassen, dan begraven. Ik legde haar op de vensterbank in de keuken, dat doe ik altijd, ik laat ze daar een paar dagen, dan kan ik afscheid nemen. Daarna ging ik dus maar in de hondenmand liggen, het is een dure, maar hij ligt wel heel lekker. Tijdens het geknal dacht ik aan de vogels. Het is een daad van geweld en elk jaar voel ik me machteloos. Hier beginnen ze al maanden van tevoren, het is onderdeel van hun way of life, net als fietsen op fietsen met dikke banden, je tuin bestraten, en barbecueën natuurlijk. Ze doen het ook in het natuurgebied, toen ik twee jongens daar in oktober op aansprak en zei dat ze de vogels lieten schrikken, zeiden ze: welke vogels? Er zijn helemaal geen vogels. Nee, zei ik, want jullie steken vuurwerk af. Het zal nu ook weer een tijd duren voor de vogels in mijn tuin terug zijn, maar we hebben het weer gehad. Ik wens jullie, lieve lezers, een goed jaar toe. Ga nu in de schemer nog maar even naar buiten. Alles is er al.
31 december
En altijd was er iemand die heel goed op me paste
Doris had een goed jaar. Ze heeft een paar nieuwe vrienden gemaakt, honden en mensen, en het goed gehad op de hondenschool (tot ik corona kreeg), de oefeningen vindt ze heel leuk, en ze had ook een vriendje in de groep. Ze heeft het hele jaar hard gewerkt qua bescherming van het huis en van mij, en daar ben ik haar dankbaar voor. Er waren ook erge dingen. We hebben twee vrienden verloren, Toffie en Ravi, met wie we altijd wandelden. En er was verdriet en onbegrip over de ziekte van Olli, en mijn corona. Maar sinds een paar weken is ze weer heel vrolijk. Over een maand wordt ze al zeven.
30 december
De grote wandeling
D.w.z. die met Olli, met Doris maak ik andere (en deze dus niet meer).
29 december
Malki
Vandaag was ik op kraamvisite bij de Leemweg, om de zoon van Knuffel, Malki, te bewonderen. Malki werd een week geleden geboren. Hij is vrolijk en speels, zijn moeder erg aardig tegen de bezoekers (ook al hebben mensen in een eerder leven haar kinderen bij haar weggehaald - ze is wel heel waakzaam). Mens Bert was erg trots. Als je nog een bestemming zoekt voor je dertiende maand of elke maand geld over hebt, overweeg dan de Leemweg te steunen. Het geld komt goed terecht. Je vindt alle details op de website.
Malki heeft fantastische wimpers.
28 december
Weten wanneer je je moet verzetten, weten wanneer je mee moet buigen
27 december
In je dromen ren je
27 december
Over kuilen gesproken
What resembles the grave but isn't (Anne Boyer).
26 december
Hoe moet je je plek vinden in de tijd
Een kuil graven waar je inpast.
De naam van je geliefde of je hond uitspreken.
Door de sneeuw lopen (of de regen).
Lang naar een boom kijken.
Lang naar een kunstwerk kijken.
Wachten.
Wandelen.
Een nieuwe taal leren.
Met een kind praten.
Zingen.
Niet.
De tijd toelaten (de tijd kijkt ondertussen meewarig naar ons, zoals sommige mensen naar mieren, maar de mieren en wij hebben lichamen, zijn eindig en kwetsbaar, daar kan de tijd niet over meepraten).
24 december
Het bleef de hele dag grijs
23 december
Mijn planten
Het was een goed jaar voor mijn planten. Ze zijn bijna allemaal flink gegroeid, sommigen zijn twee keer zo groot geworden als ze waren en anderen twintig. Veel planten hebben zich bovendien vermenigvuldigd, met of zonder hulp.
22 december
Verontschuldigen
Maandag keek ik live naar de toespraak waarin onze minister-president namens de regering excuses aanbood voor de rol van de Nederlandse Staat in het slavernijverleden. Het was een goede toespraak en een ontroerende gebeurtenis. Ik vond de discussie eromheen ook heel goed – natuurlijk is het slecht dat het proces rommelig verliep en dat mensen zich niet gehoord voelden, maar het is interessant om als samenleving te praten over wat het inhoudt om je te verontschuldigen, en hoe je dat moet doen. Dat gaat om de juiste houding, en er werd ook steeds benadrukt dat het niet alleen een geste is naar degene aan wie je je excuses aanbiedt maar ook naar jezelf, het is een manier om in het reine te komen met jezelf. Als individu, en nu als samenleving. Dit soort excuses gaan over het verleden en over de toekomst. Ook goed vond ik dat Rutte het belang van leren benadrukte – door te vertellen dat hij in zijn eigen leven hierover van mening was veranderd, en te benadrukken dat deze excuses een moment zijn in een langer proces van genoegdoening. We moeten zien hoe dat verder gaat, ik ben benieuwd.
21 december
Schat
Dag schat, zei ik tegen een zwarte labrador die midden op het pad stond en dacht dat ik afremde om hem gedag te zeggen (terwijl het was omdat ik er niet langskon). O hallo, zei zijn mens, een oudere vrouw met kort haar en een sportieve uitstraling. Dag, zei ik toen maar.
20 december
De terugkeer van het nieuwe jaar
De laatste column van het jaar, over veranderen en het nieuwe jaar dat op je wacht.
19 december
Nagekomen vorstberichten
19 december
IJs
Ik heb mijn ijsfoto's bijgewerkt, hier.
18 december
Drie keer winters niet-menselijk actorschap
De vorst tekende een landschap op het ruitje van de schuur.
Een tekening door het ijs in het ijs.
Doris overwon haar angst en ging voor het eerst uit eigen initiatief het ijs op.
18 december
Het paaltje bij de bushalte
17 december
Afvalperformancekunstenaars
In Kinshasa hullen performancekunstenaars zich in pakken van afval. Dat ziet er fantastisch uit. Zie hier.
17 december
16 december
Instrumenten
Geef alle elektrische auto's voor tijdens het rijden een zachte toon, dan ontstaat er op de snelweg een soort engelengezang, steeds verschuivend, mensen kunnen tijdens het rijden zoeken naar harmonie, of juist dissonantie, we kunnen het tenminste proberen.
16 december
Portret in bomen
Voor de webversie van De Gids maakte ik een beeldessay, Portret in bomen. Lees en bekijk het hier.
15 december
Opening naar die andere wereld
15 december
Bij iemand zitten
Bij iemand zitten als een manier om diegene te troosten.
Bij iemand zitten als manier om bij iemand te zijn.
Bij iemand zitten als manier om iemand te leren begrijpen.
Bij iemand zitten als manier om aanwezig te zijn.
Bij iemand zitten als manier om diegene te steunen.
Bij iemand zitten als manier om samen te zijn.
Bij iemand zitten als manier om te blijven.
14 december
13 december
Capuchon
Meerkoeten dobberen in een wak onder een brug, zwarte lijfjes in het zwarte water. Een jongen slaapt in zijn capuchon. Een meisje eet sushi en kijkt naar een film op haar telefoon, dit is de tijd. In een heel grote stal brandt het licht. Het donker komt hoe dan ook, we kunnen er niets aan doen, dat is iets goeds. Een fietser verlaat het bedrijventerrein (dit is haar leven). Auto’s op parkeerplaatsen hebben ijsruiten. Op Schiphol staan er hekken om pilaren, het licht op het perron is er net zo fel als overdag maar feller.
12 december
Daar ergens moet het zijn
10 december
Speaking about farming
Je hoort veel over de protesterende boeren, maar weinig over protesterende koeien. Toch zijn zij er ook. Over parallellen en verschillen tussen deze twee groepen schreef ik een hoofdstuk, dat is nu open access verschenen en hier te lezen.
9 december
Leve de bodem
Met het Meersoortig Collectief hebben we een aardevlag gemaakt, voor iedereen die wil laten zien dat ze voor een gezonde bodem is. Lees hier meer en bestel de vlag als je wil laten zien dat je solidair bent met de wormen.
6 december
Een nieuwe column
Over gesprekken met jezelf en anderen, en nog een keertje over het rondetafelgesprek. Hier.
3 december
Daar
28 november
Dartington, december 1997
Vijfentwintig jaar geleden studeerde ik zang in Dartington aan het Dartington College of Arts, gevestigd in een oud kasteel met een landgoed eromheen met Engelse tuinen. Ik was destijds een goede fotograaf. Ik kwam laatst een fotoboekje tegen van toen met foto's die ik vergeten was. Ik heb ze op flickr gezet - misschien zet ik ze ook nog wel eens op deze site maar dat is wat meer werk. Klik hier.
27 november
Boos
Het wolvenessay uit De Groene is nu ook online te lezen.
26 november
Het veld en de bomen
25 november
Rondetafelgesprek
Gisteren was ik in de Tweede Kamer voor een rondetafelgesprek over de jacht (klik hier voor meer informatie en de standpunten van de verschillende genodigden, we hebben allemaal een position paper opgestuurd). Het was een enerverende ervaring, onder andere omdat ik me nog steeds niet helemaal goed voel. Maar ook omdat het lijkt alsof zo’n gesprek over mensenbelangen gaat, en de dieren alleen als aantallen, als soort, of in de context van beheer aan bod komen. Ganzen kwamen er het slechtst af, die werden alleen als plaag afgeschilderd. Ik had niet verwacht dat de commissieleden het gesprek zouden gebruiken om de beeldvorming te beďnvloeden – ik dacht dat het een echt gesprek was, om informatie te delen en een beter beeld te krijgen van de situatie. In de filosofie stel je altijd als eerste een vraag aan degene met wie je het niet eens bent, omdat je op die manier dichter bij de waarheid kunt komen, of desnoods uit irritatie. Maar hier stelden commissieleden vooral vragen aan degenen met wie ze het al eens waren, om die zoveel mogelijk spreektijd te geven en de toon van het gesprek te zetten. Alsof herhaling iets waar maakt. Daardoor raakte het gesprek uit het lood. Toch vond ik het ook interessant en goed om met elkaar aan tafel te zitten, ik denk dat er geen andere manier is.
24 november
Vandaag in De Groene Amsterdammer
De wolf. (Het is een aanpassing van mijn Blamanlezing dus jullie kennen hem misschien al; maar de meeste mensen niet. De boekjes van de Blamanlezing zijn trouwens nog te bestellen via de site van de Woordnacht.)
23 november
De haan
Ongeveer twee weken geleden zagen Doris en ik tijdens onze wandeling een haan aan het einde van het woonwijkje. Ik dacht even: hopelijk is hij niet gedumpt. Maar er zijn daar wat tuinen met kippen, dus ik ging ervan uit dat hij was afgedwaald. Op mijn fietsrondje kwam ik vorige week langs een parkeerplaats, niet ver van het woonwijkje, en daar scharrelde hij rond. Zondag zag ik hem weer en ik belde de dierenambulance, die hem niet kon vangen. Maandag belde ik S, die kippen redt en opvangt. Hanen worden veel gedumpt en er is onvoldoende plek voor ze. Er zijn ook te weinig organisaties die zich om ze bekommeren - ik wilde het eigenlijk niet zelf doen omdat ik me nog niet goed voel maar als er niemand anders is dan moet het wel. Toevallig had S. een adres dat op zoek was naar een haan. Ik appte haar de foto bij dit stukje. S. vertelde me hoe ik hem die avond kon vangen, als het niet zou lukken kon iemand me dinsdag helpen. Het lukte niet – hij zat te hoog in de boom, wel op een prachtige plek, veilig en beschut, verstopt tussen bladeren. Dinsdagochtend kwam K. uit Goeree-Overflakkee om te helpen hem te vangen. Ze had hekjes mee en een bench. Hij was een beetje achterdochtig maar uiteindelijk liep hij het eten achterna de bench in. In een kattenmandje bracht ik hem naar S., het was fijn om samen in de auto te zitten, en vandaag gaat hij naar zijn nieuwe huis. Vaak gaat het mis, met zieke, gewonde en gedumpte dieren, maar deze haan gaat het geluk tegemoet, samen met zes vriendinnen die allemaal gered zijn uit de eierindustrie.
23 november
22 november
Misverstanden over veganisme
Mensen denken vaak dat ik het leuk vind om over de andere dieren te schrijven. Dat is niet zo. Ik voel het als een plicht. Ik vind het wel leuk om met wezens van een andere soort om te gaan trouwens, daar leer ik van en ze hebben vaak niet de hindernissen in zich die bij mensen het contact belemmeren. Maar schrijven doe ik omdat anderen het niet doen. 'Dieren' is ook helemaal geen filosofisch onderwerp. Misschien op een heel basaal ethisch niveau, waarop je kunt signaleren dat de andere dieren extreem geweld te verduren hebben en dat mensen daar blind voor zijn. Maar als je het over 'dieren' hebt dan neem je eigenlijk meteen soort te serieus. Soort is maar een factor die bepaalt welke sociale positie je hebt en welke kenmerken, net als gender. Het is voor mij zelf ook niet prettig om over dieren te schrijven, want het leidt direct tot stereotypering en niet serieus genomen worden. Aan de andere kant zijn er genoeg andere redenen om mij niet serieus te nemen. Ik vind het niet zo erg - als ik iets geleerd heb hiervan is het dan mensen ook diertjes zijn die ronddarren in hun eigen leefwereld. Dit gezegd hebbende gaat de column vandaag over veganisme, omdat we het daar meer over moeten hebben en ik mezelf ook niet in de spiegel kan aankijken als ik het niet doe. 'We' zijn de mensen, maar omdat het voor de NRC is ook een bepaald soort kritische lezers. Hier.
21 november
19 november
Pech
Vanwege de corona hebben Doris en ik nog niet naar Den Helder kunnen reizen, maar Gijsje, Miemel en Wiske bewaken het fort/Pompgemaal. Updates zijn te vinden op de site van het Meersoortig Collectief.
18 november
Jullie kennen het al
Maar vanavond is echt een avond voor The Red Hand Files.
17 november
9 jaar in Nederland
Negen jaar geleden kwam Olli Meijer aan op Schiphol, bang en stinkend, we hielden meteen van elkaar. Hij is nu ongeveer veertien, en het afgelopen jaar was zwaar omdat hij veel medische klachten had, maar nu gaat het boven verwachting goed. Hij hoort en ziet slecht en veel van zijn vroegere activiteiten, zoals het graven van kuilen, rennen en spelen met andere honden, en badderen in het meer, zijn niet meer mogelijk, maar brokjes zoeken in de tuin gaat goed, en in de kamer heeft hij allemaal manden om lekkere dutjes in te doen. En de bank natuurlijk. Op de foto ligt hij naast Doris, mijn andere grote vriend in coronatijden. Op naar de tien jaar.
