23 september
Cornell
22 september
Duizend eilanden
De Thousand Islands, een archipel op de grens van Canada en Amerika, ontstond toen een reus een grote hand met keien in het water gooide, vertelde S. Het is een sprookjesachtig gebied - beboste eilanden die inderdaad in het water geworpen lijken, en de op de auto's die over de snelweg rijden na geen menselijke activiteit te bekennen. We waren op de terugweg van Farm Sanctuary in upstate New York. De nacht ervoor hadden we gelogeerd bij vrienden van haar in Ithaca, academici van wie er een dit jaar fellow aan de Cornell University is. Het huis was oud en statig en blauw, met een voorkamer met een vleugel, vogelbehang, een veranda en een enorme bostuin waar de herten regelmatig komen buurten. Wasberen eten 's nachts de druiven op. Ik sliep in de kamer helemaal bovenin, met een driehoekig raam en een geborduurde quilt op het bed. We gingen uit eten in het oudste vega restaurant van Ithaca, bezochten de waterval, en wandelden over de campus (Cornell is erg mooi).
Het bezoek aan de Farm Sanctuary in NY was heel anders dan het bezoek van dinsdag aan Forever MicroRanch. Het was een Disney-achtige geredde dierenboerderij met veel gebouwen, alles van elkaar gescheiden door hekken, en alles gericht op mensen veganistisch maken (een nobel streven natuurlijk, dat wel). We gingen mee met een rondleiding, die vooral ging over de verschrikkingen van de bio-industrie, terwijl we kennismaakten met de dieren. Die krijgen op zaterdag en zondag elk uur een groep op bezoek en hadden weinig zin in interactie. De koeien keerden hun rug naar ons toe, de varkens die in het stro lagen hielden hun ogen dicht. Dat was wel grappig. In een van de artikelen die ik aan het schrijven ben vergelijk ik dit model van sanctuary met het model dat meer gericht is op het vormen van nieuwe relaties, dus het was goed om daar te zijn.
Verder aten we een Beyond burger (ik heb niet zoveel met de hamburgersmaak, maar er is vast een doelgroep voor), reden we door een prachtig gebied (bergen, bossen, meren), en namen we het leven door. Terug in Kingston maakte ik nog een wandeling terwijl de zon onderging. Het rook naar herfst, maar een ander soort herfst dan in Nederland, kruidiger, wilder.
21 september
Tussen haakjes
Gisteren woonde ik een presentatie bij over het Women in Parenthesis project. De filosofen Elizabeth Anscombe, Philippa Foot, Mary Midgley en Iris Murdoch studeerden tegelijk in Oxford. Toen de oorlog uitbrak, verdwenen hun mannelijke collega's naar het front, en kregen deze vrouwen de kans door te breken als filosoof (dat is althans Midgleys verklaring voor hun succes - zij leeft als enige nog, ze is nu 99 en still going strong). Deze vrouwen zagen elkaar niet alleen vaak, ze beïnvloedden ook elkaars werk sterk, zodanig dat er van een school gesproken kan worden (een navolger is bijvoorbeeld Cora Diamond). Dat is althans wat de mensen achter het project betogen. Ze hebben een mooie website waarop je meer kunt lezen, hier. Het spoorde mij in ieder geval aan om het werk van deze vrouwen opnieuw te lezen.
20 september
Bezoek 1
Dinsdag ging ik met een groepje onderzoekers (naar nieuwe manieren van politiek samenleven met andere dieren) naar de Forever MicroRanch, een meersoortige gemeenschap op ongeveer een uur rijden van Kingston. W had een enorme auto gehuurd die uit zichzelf de ramen op een kinderslot deed. Naast W en S waren er drie PhD-studenten mee. Die zaten als kinderen op de twee achterbanken, ik sloot aan. Onderweg werd ik bijgepraat over eerdere bezoeken. Mensen A en J zoeken naar een andere manier van samenleven met de geredde boerderijdieren, op basis van wederzijds vertrouwen en vrijheid, beslissingen worden gemaakt in samenspraak. Buiten trok de beboomde wereld voorbij.
Bij aankomst werden we begroet door de katten. Die leken echt blij een aantal mensen terug te zien, en gingen braaf iedereen langs. Buiten het hek, op het gras voor het huis, lag trouwens een witte eend; die kan niet lopen en ligt daar overdag zodat hij lekker kan kijken. Hij heeft een bruine kip als vriendin. Die heeft ook problemen met lopen. En de nieuwe haan zit vaak bij ze. Binnen het hek ging het begroeten door: de mensen, de varkens, de honden, en later kwam de witte gans met zijn dito eendenvriend me helemaal beknabbelen. Dat was best indringend. Ik keek maar een beetje de andere kant op. Het is heel lief van ze dat ze zo aardig tegen me waren, want de meesten hebben toch echt slechte ervaringen met mensen. De onderzoekers gingen her en der op het terrein zitten met hun opschrijfboeken, hun houding laag en stem zacht; de dieren kwamen vaak bij ze, en na een tijdje ook bij mij. De kippen bleven een beetje op zichzelf, op Henriette na, die graag op 's mensens schouders zit. Zo ging de dag dromerig voorbij: het tempo is er anders, tijd zit meer in rustige dingen, zoals grazen of op je zij liggen in het gras. Het is er paradijselijk, maar de plek heeft ook iets kwetsbaars. Voor mijn gevoel gingen we veel te vroeg weg. 'We weten eigenlijk ook nog niet precies wat we daar doen,' zei S toen we in de auto terug zaten. 'Maar we vinden het wel heel leuk.'
19 september
Peter
J. vertelde dat de dieren in de sanctuary die we bezochten (waar de onderzoekers van Queen's University met wie ik meeloop onderzoek doen) altijd heel moe zijn als er mensen bij ze op bezoek zijn geweest. Vooral de varkens slapen daarna lang en diep.
18 september
Ochtendgeluiden in Kingston
Krekels
Onbekende vogels: meeuwachtigen, een kort fluitje dat op dat van een conducteur lijkt, maar voller (boller, als van een grote duif)
De kat van het huis miauwt voor de deur (maar kijkt beledigd en wil niet naar binnen als hij ziet dat ik opendoe, een vreemde mens, en niet zijn eigen bekende mens)
Meer krekels
Geritsel onder het stoepje naar mijn kamer
Een auto die langsrijdt
18 september
In Toronto houden ze van honden
17 september
De reizen die we ondernamen, de gedachten die we erbij hadden
De heuvels bedoel ik, het land dat land opvolgt; de vachten van de honden onder mijn handen, onder de jouwe, en daarin de tijd (want alles gaat voorbij en zeker zij); er is hier een hemel die van kleur verandert met de tijd van de dag.
17 september
Toronto III
17 september
Toronto II
17 september
Toronto
16 september
Toevluchtsoorden
Straks vlieg ik naar Canada. Daar ga ik twee zogeheten animal sanctuaries bezoeken - plekken waar geredde boerderijdieren leven - en twee lezingen geven. Ik vlieg met een Indiase maatschappij, en veel mensen op de vlucht zijn Indiaas. Wachthoudingen zijn cultureel bepaald. In een groot, hoekig aquarium op de gang zwemmen vissen rond. Tropische vissen, een soort heeft heel grote ogen. Ze wachten ook, en terwijl ze wachten zwemmen ze. Niet rond, maar van de ene naar de andere kant, in minder dan tien seconden zijn ze er al, en dan gaan ze weer terug.
In de stukken die ik lees over sanctuaries - oftewel toevluchtsoorden - voor mensen komt het recht op mobiliteit veel naar voren. Het recht om te ontsnappen aan een gevaarlijke of slechte situatie, om ergens te verblijven, om terug te keren. In toevluchtsoorden worden die gerespecteerd, ook wanneer de regering (denk aan Trump, maar ook aan We are here) dat niet doet. Er zijn veel nieuwe toevluchtsoorden in het geval van mensen, omdat immigratiewetgeving op veel plekken strenger is geworden, en in reactie op vluchtelingencrises. Dat kunnen allerlei plekken zijn: bibliotheken, steden (veel Engelse en Amerikaanse steden zijn City of Sanctuary), het openbaar vervoer in San Francisco, of universiteiten. In Nederland zie je dit soort plekken nog niet zo vaak.
Het onderzoek dat ik ga doen vergelijkt nieuwe sanctuarypraktijken - soms zijn dat letterlijke toevluchtsoorden, soms netwerken van mensen die anderen ondersteunen - in het geval van mensen en dieren. Ik ben vooral geïnteresseerd in hoe dit soort praktijken zich verhouden tot de politieke gemeenschap, hoe ze als opstap (kunnen) dienen naar lidmaatschap van die politieke gemeenschap, en hoe de stem van de mensen en dieren daarin zelf centraal staat. Ik zal er de komende tijd hier af en toe over schrijven.
15 september
Bijna buitenaards
14 september
Overzees
De 27e geef ik een lezing in Kingston, Canada - ben je in de buurt, kom vooral langs!
13 september
Zielig
12 september
Dichtbij
Een toerist vroeg me net waar de dichtstbijzijnde McDonalds was. 'Oh you shouldn't go to McDonalds,' zei ik vol afschuw. 'They kill and eat animals.' Daar schrok ze wel een beetje van.
11 september
In elke wereld ligt een andere wereld
10 september
Lekker weekendje
'Lekker weekendje gehad?'
'Borreltjes gedronken, happie gegeten, meer borreltjes gedronken, je kent het wel. Lekker weekendje.'
De eerste jongen zwijgt. Hij kent het misschien niet en schaamt zich daarvoor. 'Je was er vrijdag niet hè?'
Nee, de tweede jongen was er niet, het was laat geworden op werk en hij wil wel in het ritme komen maar dat komt dan deze week. De eerste jongen vertelt dat het over kwalitatief en kwantitatief onderzoek ging, saai. 'Maar misschien vind jij dat wel heel interessant.' De tweede jongen geeft geen antwoord. Hij denkt aan borreltjes en happies. Bij de Verrijn Stuartweg stappen ze uit.
9 september
Hondenfoto
In een Belgische kringloopwinkel vond ik deze foto, die me ontroerde. Ik heb hem maar gekocht, voor 25 cent, omdat ik het anders zielig vond. Iemand hield heel veel van deze hond.
8 september
Zoo monkeys beat up burglar, leave him with multiple injuries and prison sentence
Een Nieuw-Zeelandse dierentuinapengemeenschap in de Wellington Zoo las een indringer een lesje. Lees het hele verhaal hier.
7 september
De andere burcht op het landje van de hondenschool
6 september
Debat
Gisteren onweerde het een groot deel van de dag. Omdat Olli dan heel bang is, had ik de radio aan - dat helpt bij de zachte donder allicht iets. Dat viel niet mee. De dag stond in het teken van het debat met minister Blok, die van de zomer had gezegd dat hij geen voorbeelden kent van staten waarin verschillende groepen vreedzaam samenleven. Terecht werd her en der geantwoord dat Nederland zo'n staat is, maar daar gaat het nu niet over. Wat me verbaasde - en ik bedoel gebruik het woord verbazing hier in de normatieve betekenis - was het totale gebrek aan kennis, en het koketteren met dat gebrek, dat tentoongespreid werd. Er is in de afgelopen jaren, zeg maar decennia, namelijk best veel gedacht en geschreven over multiculturalisme. Het zou bewindspersonen - zeker degenen die beleid vormen - sieren om zich daarin te verdiepen. Anders blijft het bij meningen, zoals degenen aan de meeste rechtse kant van het spectrum zo graag willen. Op een gegeven moment heb ik mijn oordoppen maar in gedaan.
5 september
Sappig en toegankelijk
4 september
Deze boom werd aan het begin van de zomer gekapt maar laat zich niet kisten
3 september
Vooruitgang deel zoveel
Na reisdagen lijkt het altijd alsof de kilometers nog in mijn lichaam liggen, eruit gelopen moeten worden. Auto's en treinen gaan veel te snel. Vandaag was ik ter kennismaking in Wageningen, waar ik een postdoc positie heb in een onderzoeksproject over dieren in het Antropoceen. Postdoc houdt in dat ik onderzoek doe (onderzoek doen is lezen en artikelen schrijven), er zit geen lesgeven bij. Op de buitenkant van het gebouw stond met grote letters LIFE, waar ik erg om moest lachen. DEATH staat misschien verderop. Tijdens het arbeidsvoorwaardengesprek ging er een wereld aan regelingen, websites en teambuilding voor me open. Ik hoop dat ik daar verder weinig mee hoef. Ik heb ook nog geluncht met mijn nieuwe collega's en zit op de kamer met dezelfde Eva bij wie ik in Amsterdam ook op de kamer zat dus dat is heel gezellig. En buiten liggen de bossen. Volgende keer neem ik de honden mee (die mogen alleen niet naar binnen.)
2 september
Het einde van een lange nacht
1 september
Moderne aanbidding
1 september
Stoke Newington en andere plaatsen
De trein van Brussel naar Rotterdam gaat net rijden - steden volgen elkaar de laatste tijd op als gedachten, achteloos. In de Eurostar zat ik schuin tegenover dezelfde man en drie kinderen waar ik gistermiddag in een café in Londen naast zat. Ik logeerde de afgelopen dagen in Stoke Newington bij een oude vriendin, en daarvandaan nam ik bus 73 de stad in. 'De stad' betekent de radiostudio van de BBC in een vertakking van Regent Street, waar ik 's ochtends en 's avonds moest zijn. De persdame van de Engelse uitgever was opgewonden over de interviews - meer dan ik, ik doe gewoon wat ik moet doen en maak me niet druk - en ze was aardig, zonder het vernis dat sommige Engelse kenmerkt. De interviewers waren trouwens ook aardig, open. En het was goed om eens met de bus te gaan, de stad van boven te zien in plaats van onder de grond door te schieten. Stoke Newington is heel leuk geworden. Alle cafés hebben bakken water voor honden op de stoep staan en overal doen mensen dingen voor de gemeenschap, er is veel tweedehands en zijn veel markten. Gisteravond aten we heel goed Indiaas in een roze vegetarisch restaurant en vanochtend dronken we (of eigenlijk ik, E dronk een smoothie) koffie in een café dat ook tweedehands poëzieboeken verkocht. Het was een nieuw café, mensen doen na wat ze kennen, of denken te kennen. Ze hadden er ook vegan tosti's en croissants. Vegan is sowieso een kreet die je overal aantreft, dat is toch een vorm van vooruitgang. Het schijnt trouwens dat de tijd langzamer gaat als je sneller beweegt, maar zo voelt het niet: het voelt als sneller en langzamer tegelijk. Sneller omdat de omgeving nieuw is en er geen bekende punten zijn om de tijd aan af te meten, langzamer omdat je in de tijd naast de tijd terecht komt, de open ruimte tussen vertrek en terugkomst. Maar ik ben al bijna weer terug, en als ik thuis ben zal het lijken alsof ik nauwelijks weg geweest ben.
31 augustus
Trouwe leeuwen
30 augustus
En rond, en rond
In Lille zag ik twee blije ratten door een park rennen. Ze vonden iets te eten, zagen mij niet kijken. Ik zat in een lange blikken machine. Het was de zevende van de dag. Ik ben al heel vaak met de trein naar Londen geweest, maar de vertraging van vandaag is ongeëvenaard. Op een seinstoring (een muis had een kabel doorgeknaagd) volgde een suïcide, altijd erg, en daarom moest ik via Dordrecht naar Roosendaal naar Breda, met de bus naar Noorderkempen, en verder met een trein naar Brussel, waar ik mijn aansluiting miste, maar gelukkig met een latere trein mee kon. Het is een werktrein deze, iedereen zit te laptoppen, ik zie vooral veel mensen powerpointpresentaties maken. In een eerdere trein zat ik achter een man die een heel grote taartendoos bestelde, en 'tot subiet' zei. Ik ben nu al een uur of tien onderweg. In de bus belde een vrouw van de BBC voor een voorgesprek voor morgenochtend, dan word ik op de radio geïnterviewd in een programma dat Woman's hour heet. Ik stel me een soort Koffietijd voor, maar ik kan me vergissen. Later ben ik te gast in een ander programma. Iedereen is wel heel aardig, de uitgever leefde erg mee met mijn treinvertragingen en de mensen van het programma ook. Het interview gaat over de Engelse vertaling van Het vogelhuis, Bird cottage - een heel mooie uitgave, net als de Duitse, die ook in mijn bus lag. Het is leuk dat de boeken op reis gaan, een eigen leven gaan leiden, moge het ze maar goed gaan. Ondertussen leg ik de laatste hand aan nieuwe boeken - De grenzen van mijn taal, een essay over depressie, dat in januari verschijnt, en een nieuwe roman, Voorwaarts - die in maart of april uitkomt. En ik heb mijn proefschrift herschreven voor een handelseditie (die ergens in 2019 uit zal komen). Het was veel afronden, en ik zie ernaar uit om met nieuwe dingen te beginnen. Maar eerst zit ik nog even in de trein voor een ouder boek, en zo gaat alles altijd weer rond.
29 augustus
28 augustus
27 augustus
26 augustus
25 augustus
24 augustus
23 augustus
22 augustus
22 augustus
21 augustus
20 augustus
19 augustus
18 augustus
17 augustus
17 augustus
16 augustus
16 augustus
15 augustus
14 augustus
13 augustus
12 augustus
11 augustus
10 augustus
9 augustus
8 augustus
7 augustus
6 augustus
Henegouwen
Morgen gaan we op reis - het verslag volgt na afloop.
6 augustus
Tekens, tekenen
5 augustus
Over de dialecten van insecten
Hier.
4 augustus
Kattenluik? Hoezo 'katten'luik?
3 augustus
Ontroerend hoor
2 augustus
Bruggen
Verschillende diersoorten hebben verschillende oversteekplaatsen nodig. Dit artikel laat er een paar zien, inclusief een krabbenbrug. Vaak bouwen dieren ook hun eigen bruggen, zoals deze bever in een mensenhuis.
1 augustus
Griekenland
Wie de dieren na de bosbranden in Griekenland wil helpen kan op deze pagina informatie vinden over de beste organisaties om aan te doneren.
31 juli
Er moet ook een woord komen voor de geur van naaldbomen in de zomer.
30 juli
A.u.b.
29 juli
Feminisme
Voor het stadsarchief dat ze omgebouwd hebben tot duur hotel stond een vrouw met een dochter van een jaar of dertien, ze aten een ijsje. De vrouw leek me Frans. Op haar zwarte T-shirt stond met smalle witte letters FEMINIST. Ze leek me geen feminist, tenminste, geen heel uitgesproken, ze hadden ook allemaal tassen met goedkope kleding (Primark, H&M) bij zich. Bovendien staat op de meeste feministische T-shirts die ik ken een slogan of grap, niet alleen dat woord. Was het ironie? Een misverstand? Kon het haar niet schelen wat er op haar shirt stond? Of was ze shopper en feminist, wilde ze zo een betere wereld voor haar dochter creëren? We zullen het nooit weten.
28 juli
27 juli
It's in the trees, it's coming
Ik was te gast bij Brainwash Zomerradio om wat te vertellen over een kunstwerk dat belangrijk is geweest voor mijn leven en denken. Ik koos voor Hounds of Love van Kate Bush. Je kunt het via deze link terugluisteren. Om ongeveer halftwee kom ik aan het woord.
26 juli
Vraag van de dag
Wat is dichterbij: vlakbij, nabij, dichtbij, erbij, naast of bij? (Je mag cijfers geven.)
25 juli
Amstel
24 juli
Geitenidylle
23 juli
Bloedmaan
Let op: komende vrijdagavond is de bloedmaan te zien, tijdens de langste maansverduistering van deze eeuw. Lees hier meer.
22 juli
De burcht helemaal achterop het veld van de hondenschool
22 juli
Braam
Olli wacht tegenwoordig onder de bramenstruik tot ik er eentje voor hem pluk.
21 juli
Lekker samen op een zandhoop
21 juli
De man voor me op de fiets schreeuwt in zijn telefoon: 'Ik trek het me niet aan.'
20 juli
Mijn zomerleeslijstaanbevelingen tot nu toe - voor wie nog zoekend is
Annie Ernaux – The years, oftewel Les Années voor de vlotte Franslezers onder u, nog niet vertaald in het Nederlands voor zover ik weet dus uitgevers doe uw voordeel met deze tip. Een boek over herinnering, geschiedenis, en hoe veelbetekenend/onbetekenend een mensenleven is. Melancholisch en vreemd.
Nicolien Mizee – De kennismaking en De porseleinkast. In de vorm van faxen aan Ger onderzoekt Mizee zichzelf zoals Montaigne maar dan anders – met humor en veel oog voor het absurde. Ik hoop dat deel 3 snel verschijnt.
Nell Dunn – Talking to women. Dunn spreekt met vriendinnen, vrouwen uit verschillende hoeken van de Engelse samenleving omstreeks 1965, over leven, liefde, kinderen, werk, etc. De levendige portretten laten zien hoever we als vrouwen gekomen zijn en hoe alles ook weer hetzelfde is gebleven.
Mary Beard – Vrouwen en macht. Klein boekje over (politieke) stem van vrouwen, helder en humoristisch.
Florian Werner – Slakken. De titel says it all.
Lucia Berlin – A manual for cleaning women. Mooie, soms schrijnende verhalen.
Mel Chen – Animacies. Over taal, queerness en dat wat overal leven inblaast.
Gloria Anzaldúa – Borderlands / La Frontera. Klassieker over grenzen (geografisch, cultureel, gender, seksualiteit enz).
Claire Jean Kim – Dangerous Crossings. Over animaliteit en ras.
Seneca – De lengte van het leven. Heel actueel.
Michel Foucault – De geschiedenis van de seksualiteit. Die had ik nog niet helemaal gelezen, maar wat een verademing.
(Ik vind de romans die ik lees een beetje tegenvallen dus die tip ik niet, maar als je Ali Smiths Winter en Autumn nog niet hebt gelezen moet je wel je kans grijpen.)
19 juli
Groen
18 juli
17 juli
Update De moeder de vrouw
De ingezonden brief in de NRC heeft geleid tot een gesprek met de CPNB en een gezamenlijke verklaring. De CPNB heeft toegezegd dat het geschenk en essay voortaan net zo vaak door mannen als door vrouwen geschreven zullen worden. Lees hier meer of hier.
16 juli
Doris aanschouwt een wonder
16 juli
Landschapsherinneringen
De aanhoudende droogte is naar voor de wilde dieren en de planten, maar heeft ook poëtische gevolgen: in Wales hebben luchtarcheologen eeuwenoude nederzettingen ontdekt. Doordat de omstandigheden op die ruïnes net wat beter zijn voor het groeien van planten en gewassen zijn er vormen zichtbaar die anders opgaan in de rest van de begroeiing. Op de website van de BBC kun je zien hoe dat eruitziet.
15 juli
Hoe je je voelt
14 juli
Layers of anger
13 juli
Zomaar wat dingen
1. Ergens is een kamer waarin alle plannen die ooit bedacht maar nooit uitgevoerd werden opgeslagen liggen te wachten.
2. Ik zag twee heel oude mensjes op de fiets. Ze stonden achter elkaar voor het stoplicht te wachten. 'Groen,' riep de achterste heel hard tegen de voorste toen het op groen ging. 'Wat?' schreeuwde ze terug. Ze draaide zich in slow motion naar hem om. 'Groen.'
3. In de LIDL werd ik aangesproken door een verwaande oudere dame. 'Waar liggen de schuursponsjes?' Ik zei dat ik geen idee had. 'O. U ziet eruit alsof u hier vaak komt, vandaar.' Ik vroeg haar of ik dat als belediging of compliment moest opvatten. Daar gaf ze geen antwoord op. Heb compassie, dacht ik (als aansporing naar mezelf).
4. Mijn lieve duif is gestorven. Ik mis haar elke dag.
5. Er is ook een kamer met alle dingen die je niet durfde te zeggen en eigenlijk wel zou moeten zeggen.
6. Zeg maar, als het belangrijk is.
7. Ik droomde over mijn nieuwe huis (het was van hout), met uitzicht op een heel helder bergmeer, en nu teken ik steeds berglandschappen. Ik las dat hoe hoog je woont invloed heeft op hoe je de woorden uitspreekt.
12 juli
Ondertussen op de UvA
11 juli
Parasol en tafel
10 juli
Move slowly
9 juli
Bomenkerkhof
8 juli
Over de slakken
Een paar jaar geleden kwamen er regelmatig naaktslakken de keuken in – ze sliepen soms opgerold in ongebruikte pannendeksels of trokken hun sporen over het aanrecht als ik lag te slapen. Ze aten graag van de kattenbrokjes maar de schuurlaag van de schuurspons vonden ze ook niet te versmaden. Nu zie ik ze nooit meer. Ook de slakken in de tuin – naaktslakken en huisjesslakken, die eerste zijn trouwens een stap verder in de evolutie, zegt men – lijken vertrokken naar een plek beter dan hier. Af en toe zie ik er nog een in de steeg, die ik steevast red (meeneem naar mijn tuin). Aan het eind van de zomer werden er eerder altijd slakkenbaby’s geboren, ik moest dan steevast voorzichtig lopen in de tuin en ze van mijn fietsbanden afhalen voor ik op pad ging. Nu heb ik die al jaren niet meer gezien. Misschien is het omdat Putih dood is en er geen kattenbrokjes meer op het aanrecht staan (daarom zie ik ook nooit muizen meer), misschien is er een grotere reden, is er iets in de kosmos of de bodem veranderd.
7 juli
Marx from the margins: de A van animals
Marx werd dit jaar tweehonderd jaar geleden geboren. Ter gelegenheid van dit heuglijke feit hebben de goede mensen van filosofietijdschrift Krisis een themanummer gemaakt waarin ze de relevantie onderzoeken van Marx' denken voor begrippen die hij zelf niet of nauwelijks besprak, of die als futiel gezien worden in relatie tot zijn denken. Ik werd gevraagd om voor dit alternatieve ABC de A van animals voor mijn rekening te nemen. Het themanummer is online te lezen en wel hier. Mijn bijdrage staat hier.
6 juli
Vlag
5 juli
Een weekje weg
Met de honden ben ik een week in Drenthe. We hebben een huis gehuurd dat in het bos ligt, omgeven door meer bos, velden, en verderop de hei. Het land is sloom en dromerig: het gras waait maar zo’n beetje, zich niet van zijn schoonheid bewust. Vogels zijn druk bezig met wat ze altijd doen, insecten zoemen, vliegen, de bomen vangen het licht, eerst hier, dan daar. Als we het zandpad nemen komen we langs het maïsveld en heideveld, en uit in het bos (of eigenlijk een knooppunt van verschillende bossen). Als we het bospad nemen lopen we via het bos naar het dromerige pad met de hei op de achtergrond. Het is overal mooi, het uitzicht is toeschietelijk en zowel auto’s als mensen zijn ondergeschikt aan het landschap. Het gehuurde huis is bovendien schoon en netjes en alles is aanwezig, op het neurotische af (ook puzzels? perforator? dartbord? 24 aardappelschilmesjes? een boek van Seneca? beeldjes van herten en schapen? een fatboy hangmat? lampen die aangaan als je er met je hand langsgaat? zeker). In de bostuin heeft iemand zich flink uitgeleefd met stenen, ijzeren en houten diervormen.
So far so good dus, alleen heeft Olli last van nachtelijke angsten waarmee hij ons uit de slaap houdt. Hij wordt wakker, is gedesoriënteerd en begint te spoken (aan deuren te krabben, en ga zo maar door, dingen die hij niet mag omdat hij nogal sterke voeten en scherpe nagels heeft). Ik slaap dus op de bank met de riem om mijn buik en ’s nachts luisteren we naar de radio. Lezen kan ik niet rond die tijd. Overdag lees ik wel en ik wil jullie allemaal de laatste twee boeken van Nicolien Mizee aanraden. Die bestaan uit faxen aan Ger en gaan over het leven en hoe de mensen zijn, en hoe dat allemaal werkt moet je zelf maar lezen. Ik wacht met smart op het volgende deel. Ik accepteer het slechte slapen maar, op een gegeven moment valt hij steeds wel weer in slaap. Misschien helpt het met uitrusten; ik schrijf wel, maar losser. Dat zal wel ergens goed voor zijn.
Verder overweeg ik opnieuw een koffiezetapparaat aan te schaffen. Ik zet al jaren koffie met een filter op een kopje en dat werkt prima, maar sommige apparaten bieden troost of tenminste gezelligheid. De broodrooster bijvoorbeeld (observatie: broodroosters warmen op na de eerste twee boterhammen, de daaropvolgende gaan altijd harder – hier hoor je nooit iemand over), en zo’n koffiezetapparaat ook. Ik had er ooit een, maar die ging stuk, en ik accepteer dat vaak gewoon. Zo douche ik ook al jaren met een tuinslang. Na drie gebroken douchekoppen (door de vorm van de douche vallen ze vaak) heb ik de laatste niet meer vervangen. Met de slang gaat het ook. En een douche heeft weinig troostends, het douchen misschien wel, maar de douche zelf niet.
Verder zag ik hier een grijskopspecht, die ik niet eerder aanschouwde, en natuurlijk alle bekende kleine tuinvogels. De eerste ochtend zagen we vossen en in de verte iemand die een hert kon zijn (zoiets gaat altijd snel dus ik weet het niet zeker).
Vanochtend nam Doris het zandpad terwijl Olli en ik over het fietspad liepen. Ze keek steeds of we er nog waren en rende dan een stuk vooruit, opgewonden dat ze zomaar aan de andere kant van de drooggevallen sloot liep, een beetje wild, een beetje stout. Ze kwam twee keer heel hard kwispelend weer naar ons toe, dat is toch hoe het uiteindelijk moet zijn, naast elkaar.
4 juli
Olli verdroomt de tijd
3 juli
Ik droomde ook over een vliegende teek die op mijn wang landde en zich in mijn huid boorde toen ik sliep
Vannacht droomde ik over de waarheid. Niet als een abstract eindpunt van een zoektocht maar als iets concreets, als materie. Ik vertelde iemand erover, legde uit dat ik me ermee bezig hield, en deze boodschap werd met een zeker ontzag ontvangen. Het was een ouder iemand, het was wel duidelijk dat dit soort dingen vroeger in hoger aanzien stonden dan nu.
2 juli
Dwingeler Veld
1 juli
Zich wapenend
Armando is overleden. Ik vind dat heel jammer. Nu zal ik hem nooit ergens tegenkomen en een klein gesprekje voeren, en dat had ik graag gedaan (gewoon op straat bedoel ik, niet in een museum of zo). Her en der wordt zijn werk gelijkgesteld aan de Tweede Wereldoorlog maar dat doet het tekort (de oorlog is maar een lens). Het gaat meer dan over geweld of het kwaad over de absurditeit van alles, over hoe slechtheid en schuld zich terloops aandienen, nooit zwart-wit zijn en hoe mensen dat nooit zijn, in tegenstelling tot zijn zwart-witte landschappen. (De natuur is bij Armando altijd naast hard een bron van troost, ook juist in die onverschilligheid en zo is het dus: de wereld (en alles en iedereen erin) zorgt niet voor je maar je kunt je er evengoed door gekoesterd weten. Dat heeft te maken met schoonheid.) Over hoe het enige wat je tegen de verschrikkelijkheid van alles kunt doen werken is, werk maken bedoel ik, als een soldaat, elke dag, en erom lachen, want er valt altijd veel te lachen, in de dialogen en observaties en al die kleine dingen die zo veelzeggend zijn. Zijn geschreven werk gaat trouwens ook altijd over de taal zelf, dat vreemde schepnet waarin we betekenis proberen te vangen, iets waar we soms, als we geluk hebben (en dat geluk had hij, lees De straat en het struikgewas bijvoorbeeld maar), in slagen.
30 juni
Namen en status
Bij het verwijzen naar bekende mannen volstaat de achternaam vaak, bij vrouwen niet. Zo noemen eerstejaars studenten vaak braaf alle filosofen bij hun achternaam, maar De Beauvoir is dan ineens 'Simone'. (Ze schrikken dan ook weer braaf als ik ze erop wijs.) Vandaag stond er een artikel over in de krant, waarin wordt uitgelegd hoe het komt en wat de gevolgen ervan zijn. Klik.
29 juni
Wie gaat er mee
28 juni
If we could talk to the animals
Eind vorig jaar sprak ik met natuurjournalist Brandon Keim over mijn onderzoek. Hij heeft nu een mooi essay geschreven over kijken en luisteren naar dieren en hun politieke vertegenwoordiging. Je kunt het hier lezen.
27 juni
Tip
In het Amsterdam Museum is vanaf vandaag een expositie te zien met werk van mijn zusje. Streetwear & identiteit, klik hier voor meer informatie en bezoek dat museum.
26 juni
Pizzalover
Mijn buurjongen kreeg post met de aanhef 'pizzalover'. Er staan al tijden steigers om het huis - het zou drie weken duren, we zijn nu in de zesde maar de woningstichting reageerde niet op de mail waarin ik vroeg of ze ooit nog weggingen en het is dus maar de vraag of ze ooit nog zullen gaan. Misschien is het moment voorbij. Het moment: dat kader of raam waarin a of b plaats kan vinden. Momenten gaan voorbij en dan zit je weer in de dikke stroom van de tijd, waar je je mond moet houden. Tijd wordt niet voor niets vaak met modder vergeleken. De buurjongen stampt, hij is blond en werkt 's nachts. Wat hij doet ben ik vergeten te vragen. Ik had meer interesse kunnen tonen. De honden slapen. Er komen geen schilders meer op de steigers, er hoeft dus niet geblaft. Ooit woonde er een mannetje hierachter dat vaak boos was. Hij bouwde schepen op het dak met gevonden stukken hout en zeilen van spijkerbroeken met afgeknipte pijpen en bracht me soms een plastic zak met koude pizza. 'Voor de hond.' Hij is verdwenen. Misschien is hij in Italië gebleven, waar hij vandaan kwam, niemand weet het, hij is weer opgegaan in de omgeving. Zijn huis is ontruimd, het schip is afgebroken, de spijkerbroeken zijn weggegooid.
