22 september
En ook het groen tegen het blauw
22 september
Naar nergens
Op de eerste dag van de herfst joggen Doris en ik naar Stal Edda, aan de andere kant van het eiland. Het is verder dan ik ingeschat had. Zondag liepen we per ongeluk ook al twaalf kilometer hard (ik loop regelmatig hard maar meestal niet meer dan een minuut of vijftig). Doris baalt, die neemt liever kronkelpaden naar nergens dan het witte fietspad dat helemaal naar het oosten van het eiland loopt. Vroeger zat deze manege, waar je buitenritten met IJslanders kunt maken, bij het Strandhotel, niet ver van waar wij logeren. Maar in 1992 zijn ze verhuisd, zegt het meisje dat poep uit de paddock schept. Ze is zelf van na 1992, maar vertelt het alsof ze erbij was. Dat is de juiste manier om zoiets te vertellen. Ik vertel haar over het essay, soms is het fijn om een vreemde in vertrouwen te nemen, ze vindt het bijzonder. Ik vertel haar niet dat ik nu niet meer zou rijden en ook niet hoe gelukkig ik op die ritten was (ik hield er ook een liefde voor IJsland aan over). Op de terugweg vindt Doris een ander pad, dat sneller is, voor we het weten zijn we weer in het bos-aan-de-overkant-van-de-weg en dan is het nog maar een minuut of tien rennen naar huis.
21 september
Zeezeezee
20 september
Van een eiland
Samen met Doris ben ik op Vlieland. Ik kwam hier vroeger vaak, als kind en ook daarna nog een paar keer, maar de laatste keer is alweer bijna twintig jaar geleden. Ik wil over het eiland schrijven in mijn essay voor de Maand van de filosofie. Hoe precies weet ik nog niet – het gaat over hoe de dingen veranderen, hoe dat troostrijk kan zijn en verschrikkelijk, soms tegelijk. We logeren in een huis op palen, eronder wonen dieren, ik hoorde ze vannacht. Het strand is als altijd lang en leeg, aan de overkant van de straat begint het bos, voor het huis staat een hoge den te waken. Ik luister naar Caroline Shaw, lees De onzichtbaren van Roy Jacobsen en Unquiet van Linn Ullmann. Vanochtend sprongen de mussen al vroeg vlijtig van tak naar tak in de rozenbottelstruik. Daarna zagen we fazanten en verschillende soorten meeuwen op het strand - veel meeuwensoorten kunnen zeker dertig worden, dus misschien waren die er vroeger al.
19 september
En de horizon
18 september
De nummering
Op het eerste rondje van de dag, het was net licht, kwamen de honden en ik aan de rand van het opgebroken stuk straat een oudere man tegen. Hij had krullend grijs haar, een beetje vettig, maar op een artistieke manier, en een licht verwilderde blik in zijn ogen. Hij wilde de naam van de straat aan de overkant van de sloot weten. Achterop zijn fiets zaten grote fietstassen, ik denk dat hij kranten bezorgde en dat dit zijn eerste werkdag was. Doris wilde tegen hem blaffen maar bedacht zich, Olli snuffelde aan een zandhoop. Ik zocht het op mijn telefoon op (de straten lopen vreemd in deze buurt, krijgen soms ineens een nieuwe naam en houden dan weer een blok lang dezelfde). Hij bedankte me niet, zei iets van ‘dan weet ik dat’. Drie uur later zagen we hem weer, een paar straten verder, zijn hoofd was rood geworden. Ditmaal schreeuwde hij naar me vanaf de overkant van de straat, of ik wist hoe de nummering verliep. Dat wist ik niet. Zo lang woon ik hier nog niet. Gelukkig kwam er een man in een felgekleurd sportpak langs, die wist hoe het met de nummering zat. Olli rook nog even aan de dode egel die daar al een paar dagen in het gras ligt en toen liepen we verder, we hebben de man verder niet meer gezien.
17 september
Pootjes 4
16 september
Pootjes 5
15 september
Orka-aanvallen
Vandaag schrijf ik in Trouw over orka's, luisteren en de wijsheid in andere werelden. Hier.
14 september
Onderwereld, bovenwereld
Op de website van de NOS zag ik een filmpje over een doodskist die gemaakt is van het wortelnetwerk van paddenstoelen, die in de grond verder leven als jij begraven bent. Op de een of andere manier een troostrijk idee. Hier.
13 september
Of er al een woord is voor de aan wanhoop grenzende droefenis als je de boodschappen van andere mensen in hun supermarktkarretjes ziet.
13 september
Belletjes
Op de website van de NOS lees ik dat een paar gribussen een proefproces tegen loslopende katten willen voeren omdat die vogels doden. Ik vind zeker dat mensen een verantwoordelijkheid hebben naar de andere dieren als ze met katten leven (het is een moeilijk geval in Zoopolis, onze toekomstige meersoortige gemeenschap), maar dit slaat de plank mis. Het zou effectiever en juister zijn om een proefproces tegen de mens te voeren (verantwoordelijk voor grotere aantallen dode vogels, o.a. door gif in landbouw). In de VS en (vooral) Australië loopt deze discussie al jaren. Lees bijvoorbeeld dit stuk van Marc Bekoff over wat er misgaat in het beschuldigen van katten.
12 september
Naar rood en terug
In de schemering vloog een roofvogel over de woonwijk – een soort zegening. Ik wees de honden erop, maar hun interesse lag lager, en ze hadden gelijk, daar gebeurde ook van alles, naaktslakken gleden rond, er lagen al gevallen bladeren, die zijn ook een zegening, konden wij maar verkleuren, ik zou het elk jaar doen.
11 september
10 september
Politieke dieren denken
Gistermiddag begon MANCEPT, de politieke filosofieconferentie die jaarlijks in Manchester plaatsvindt, ditmaal online. Ook dit jaar organiseer ik met Angie Pepper en Josh Milburn een panel over dieren. Het programma kun je hier vinden. Gisteren presenteerde ik een praatje over Foucault en elanden (oftewel de invloed van macht op relaties met andere dieren.) Vandaag beginnen we in India en eindigen we in Zambia. Het is minder leuk dan in het echt maar beter dan niks.
9 september
Nieuws
Komend jaar schrijf ik het essay voor de Maand van de Filosofie (dat is april). Het thema is De natuur was hier en de fabuleuze Bibi Dumon Tak schrijft het kinderboek. Ga je dus vast maar een beetje verheugen.
8 september
Winterweg
Een beeldverhaal. Klik steeds op het plaatje om verder te gaan. Het begin is hier. (Een winterweg is een weg die alleen begaanbaar is als het koud genoeg is - het zijn dus wegen die verdwijnen.)
7 september
De wereld is zo groot
6 september
Pakken
Sinds begin juni heb ik ongeveer 130 kikkers en padden uit de putten in de steegjes achter mijn huis gehaald. Vanochtend was er voor het eerst een pad die met haar of zijn armen mijn hand vastpakte, heel stevig, de greep bleef nog lang voelbaar nadat de pad allang de bosjes in gescharreld was.
5 september
2640
Op een speciaal gebouwde orgel in de Duitse stad Halberstadt wordt het stuk As Slow As Possible (ORGAN/ASLSP) van John Cage gespeeld. Na zes jaar dezelfde toon was er vandaag een klankwissel. Het stuk duurt nog tot 2640.
4 september
De muizen kregen ook een broodhoofd
Hier.
3 september
Herinneringen zijn ook gebeurtenissen
Afgelopen zomer heb ik weer eens wat muziek opgenomen - o.a. liedjes, die komen nog, en deze EP - herinneringen zijn ook gebeurtenissen.
2 september
Weesp
In Weesp renden 45 paarden samen een rondje door de stad. Ze liepen daarna weer braaf terug naar huis. Het laat zien dat dieren over het algemeen goed met meer vrijheid om kunnen gaan. In het filmpje op de site van de NOS zegt de manegehouder dat er gelukkig geen kinderwagen geraakt is, maar paarden kijken heus wel uit (daar is ook onderzoek naar gedaan, dat ze zich bewust zijn van hun eigen formaat en daar rekening mee houden). Meer hier.
1 september
Nest worden
1 september
Hoed u voor de normalo's
Vandaag in Trouw.
31 augustus
Praatje Verwerelden
Goedemiddag lieve aanwezigen,
Bedankt voor jullie komst.
Ik denk de laatste tijd veel aan Pauline Oliveros, een componist van experimentele muziek en accordeonist, die een deel van haar leven wijdde aan wat ze deep listening noemt. Eind jaren zestig verhuisde ze van San Francisco naar San Diego om daar aan de universiteit te werken, en daar stuitte ze op een samenbalsel van politieke wanhoop – Kennedy werd vermoord, de Vietnamoorlog was aan de gang, er waren heftige studentenprotesten. Ze reageerde daarop door naar binnen te treden, begon te werken aan wat later haar ‘Sonic meditations’ zouden worden, en verbond luisteren met helen en genezen. Ze speelde bijvoorbeeld een jaar lang maar 1 toon op de accordeon, de A. Jullie kennen misschien haar lange drone-achtige composities waarin maar heel weinig verschuift, die een toestand opwekken, daarnaar luisteren vraagt om deep listening en wekt het op. Maar diep luisteren is ook een commitment in het dagelijks leven, een levenshouding. Luisteren is in deze context niet passief, het is juist noodzakelijk om je houding te kunnen bepalen, ook je politieke houding, en om als jezelf door het leven te kunnen gaan (Oliveros was ook actief in de vrouwenbeweging).
We bevinden ons nu ook in een crisis, of allerlei crisissen, waarvan die die de natuurlijke wereld betreft misschien het urgentst is (en waarvan de oorzaken verbonden zijn met die van de andere crisissen, maar daarop ingaan voert hier te ver). Die te lijf gaan vereist actie, maar om te weten welke richting die moet nemen moeten we die natuurlijke wereld op een nieuwe manier leren kennen. Dat betekent dat we goed moeten luisteren (en onder luisteren versta ik ook kijken, etc).
Arturo Escobar, een antropoloog, schrijft dat we toe moeten naar een pluriversum. Daarmee bedoelt hij een wereldbeeld dat rekening houdt met het feit dat er verschillende wereldbeelden zijn. Hij denkt, en dat ben ik wel met hem eens, dat ons westerse wereldbeeld, dat scherpt afbakent waar de mens begint en de rest van de wereld begint, dat de rede als zaligmakend ziet – hij pleit in contrast daarmee voor een soort voeldenken – dat dat idee van de mens onze problemen veroorzaakt heeft en niet kan oplossen. Maar er zijn ook menselijke culturen die een ander wereldbeeld hebben, de wereld op een andere manier leren kennen, zich anders positioneren. Die bieden wellicht een betere lens om onszelf opnieuw uit te vinden. In aanvulling op Escobar lijkt me dat er ook allerlei dierenwerelden en plantwerelden zijn, soms verbonden met de menselijke, soms micro- zoals van de kikkers hier en soms macro- zoals van de trekvogels (de spreeuwen zijn hier bijvoorbeeld net weer teruggekeerd). Ook daar zijn andere ideeën over samenleven, andere vormen van kennis te vinden.
Kennis en macht zijn zoals Foucault steeds benadrukte met elkaar verweven. Onze manier van kennis over de natuurlijke wereld verwerven gebeurt vaak van bovenaf. Letterlijk: als we een tuin zien, dan brengen we die op een abstracte manier in kaart, we beoordelen wat bruikbaar is en wat niet, wat mooi is en wat niet. Dat volgt uit het idee dat wij dat mogen, de macht ertoe hebben, en het versterkt onze macht (Escobar: groot is niet per se machtig). Grasmaaien is al een manier om je stempel op een habitat te drukken.
Ik kwam hier in februari wonen. De tuin leek helemaal kaal, de woningstichting had alles weggemaaid en omgehakt, op de struik achterin na. Ik kwam er al snel achter dat er allerlei dieren woonden – kikkers en padden en slakken en mieren. En wilde eigenlijk van hun weten hoe ik deze tuin moet beheren. Sindsdien is er van alles opgekomen, behalve brandnetels en bramen haal ik weinig weg. Ik heb het een en ander aangeplant, veel daarvan is opgegeten door de slakken of overgroeid. Ondertussen gebruiken de honden de tuin op hun manier. Zeker Olli heeft daar sterke ideeën over.
Deze tentoonstelling is deel van dit onderzoek: hoe moeten we nou eigenlijk kijken en luisteren naar wat er om ons heen gebeurt, waar richten we onze aandacht op? Ik ben trots en blij om dit samen met Gijsje Heemskerk te doen, en vereerd dat de andere kunstenaars meewerken. Semâ Bekirovic werkt aan een project met DDR-standbeelden en kinderen in Duitsland dus die kan er helaas niet bij zijn; Miek Zwamborn en Rutger Emmelkamp hebben een werk opgestuurd, daarover later meer, zij wonen en werken op een Schots eiland en kunnen hier niet heen reizen. Maar Verwerelden gaat ook over wat ver weg is en wat dichtbij, over schaal en formaat, en over samenwerken op nieuwe manieren in een tijd waarin we afstand moeten bewaren. Marit Mihklepp en Piyojo oftewel Rik Möhlmann spelen hier vanmiddag, die wil ik ook vast van harte bedanken. En Olli Meijer, de kuilengraver, en Wiske Heemskerk, die nu bezig is met een performance in de plantenbak. En tot slot uzelf natuurlijk. Wij bieden u alleen maar een beginnetje, een opening, het is onze hoop dat u hier vandaag maar ook daarna verder gaat met kijken en luisteren naar wat er allemaal is, om voorbij de oude hiërarchieën contact te maken en ons opnieuw te wortelen.
30 augustus
Verwerelden
Vanmiddag vond de eerste versie van Verwerelden plaats, een onderzoek/tentoonstelling/weblog naar en over je verbinden met de andere werelden die om en in de standaard menselijke huizen. Op uitnodiging vanwege corona en omdat het in mijn tuin gebeurde. Er werd geluisterd en gepraat, honden en slakken droegen hun steentje bij. En soms werden mensen even planten, zoals Marit Mihklepp op de foto hierboven.
29 augustus
Dieren, klimaat en gezondheid
Samen met Charlotte Blattner en Kathrin Herrmann organiseer ik een zesdelige serie webinars over dieren, klimaat en gezondheid. Het gaat om online bijeenkomsten via zoom - in het Engels, want met een internationaal gezelschap - die gratis toegankelijk zijn. Voor de eerste is de registratie al geopend. We hebben een website waar alle informatie op te vinden is. Die vind je hier. Het gaat ongeveer hierom: Be it the COVID-19 crisis, the sixth mass extinction, or the ongoing collapse of the world’s climate: Our relations with other animals, the way we treat our environment, and our attitudes toward global health are urgently in need of change. Although there is merit in studying these phenomena in isolation, we, the organizing team behind the webinar series “Animals, Climate Change and Global Health”, believe that they are intimately connected, have common causes, and often mutually reinforce one another. Door de coronapandemie is nog duidelijker geworden dat deze zaken met elkaar verbonden zijn maar er wordt binnen en buiten de academische wereld nog te weinig samen nagedacht - veel gebeurt op eilanden. Deel deze bijeenkomsten vooral met geïnteresseerden: er staat nogal wat op het spel dus het is fijn als zoveel mogelijk mensen meedenken.
28 augustus
Kijk eens wat mooi
De Sonic Meditations van Pauline Oliveros staan gewoon online. Hier.
27 augustus
Doris en de zwaluwen
26 augustus
Wormen hebben meer macht dan je denkt
Er zijn wat wormen met mensen meegelift naar het poolgebied, waar ze de aarde momenteel te vruchtbaar maken. Lees het hele verhaal hier.
25 augustus
Kikker- en paddenupdate
Elke ochtend na het ontbijt maken Doris en ik een rondje langs de putten. Tot dusver hebben we zo'n 112 kikkers en padden gered. Soms drijft er een dode pad in een put, soms duikt een kikker dagenlang weg. Maar meestal vis ik ze er zo uit - ik heb er ondertussen een techniek voor. Laatst vroeg een vrouw waar ik mee bezig was. 'Maar er zijn er dan ook heel veel,' zei ze. 'Er zijn ook heel veel mensen,' zei ik. Daar gaf ze geen antwoord op.
24 augustus
23 augustus
Verwerelden
Er staan allerlei nieuwe blogposts op Verwerelden, check het hier.
22 augustus
Zelfs al zou ik bestaan, dan nog lijkt het me problematisch over mij te schrijven als iemand die echt bestaat.
21 augustus
Alle huizen
Alle huizen zijn herinneringen aan wie er eerder was voor de juiste persoon, ook als diegene er nooit meer langskomt, er nooit meer aan denkt, de gedachte gebouwen staan in de stenen te wachten, blijven als die stenen gebouwen verdwenen zijn, misschien tot er niemand meer is om aan ze te denken, misschien ook daarna nog.
20 augustus
Boeddha
Een van de opvallende karakteristieken van het dorp waar de honden, de muizen en ik tegenwoordig wonen is de grote hoeveelheid Boeddhabeelden, zeker in relatie tot het aantal praktiserende boeddhisten. Ik schat dat minstens dertig procent van de huishoudens een of meerdere Boeddha's in huis of tuin heeft staan, terwijl er in het totale dorp hooguit zes boeddhisten wonen (ik denk eerlijk gezegd dat het er minder dan zes zijn). Ze worden vaak gecombineerd met grote glazen vazen in de vensterbank waarin kerstballen geplaatst worden, of appels. (Uit betrouwbare bron hoorde ik dat dit ook in dorpen op andere plekken in het land in is.) En met stenen plaatsjes voor het huis, de crematoriumlook. Wat beweegt mensen deze beelden te plaatsen? Ik denk niet dat de overwegingen esthetisch of spiritueel van aard zijn.
19 augustus
19 augustus
Een man schreeuwt uit het raam naar een duif
Het is de laatste hete avond. In het gebouw waar jongeren wonen opent iemand op de bovenste verdieping een raam. Een duif vliegt weg. ‘Ga maar,’ schreeuwt een mannenstem. ‘Ga maar naar die homo’s. Homo’s houden van dieren. Ga weg. Ga naar die homo’s. Ga naar die Hollanders. Die kankerhollanders. Ga weg. Ga naar die Hollanders. Die kankerhollanders.’ De honden en ik passeren een meisje van een jaar of vijftien. Ze is wit en maakt oogcontact, de stem jaagt haar angst aan. Ik kijk zo geruststellend mogelijk terwijl de man verder schreeuwt. ‘Die kankerhollanders zijn allemaal racistisch.’ Ik pak een klein padje van de straat, die zijn de laatste dagen weer aan de wandel, en zet haar of hem in een tuin. De man blijft schreeuwen, wij lopen langzaam verder, de duif is allang weg.
18 augustus
Nou en?
Tijd voor Trouw: vandaag gaat mijn column over Nam June Paik, Ali Smiths Zomer, en de eeuwige hitte.
17 augustus
Kluitje
17 augustus
Boswee
Op Mubi zag ik The tree house, een film van de jonge Vietnamese regisseur Truong Minh Quý. De film is een visueel essay, poëtisch en associatief, een combinatie van documentaire over de Vietnamese inheemse bevolking en 'thuis', en een reflectie daarop. Over herinneringen en tijd, en bewaren van wat verdwijnt. Bijvoorbeeld door het bouwen van dodenhuisjes om in te rouwen en voor de geest van de overledene te zorgen door die eten te brengen. Er komen ook mensen in voor die in het bos woonden (en in grotten), en die als ze later in een huis wonen last hebben van forest sickness.
16 augustus
15 augustus
Performance animals
Ik werd geïnterviewd voor het blog Performance philosophy and animals. Lees het hier.
14 augustus
Dingen waar ik een beetje om moet lachen en een beetje om moet huilen
1. Er lag een grote spin op de grond. Ik zag deze spin al eerder lopen en hij of zij was niet helemaal lekker. De spin lag precies op Olli’s plekje. Olli liep naar zijn plekje, ontdekte de spin, snuffelde er van een afstandje aan met zijn oren naar voren, en ging heel voorzichtig iets verderop liggen.
2. In de straat hierachter heeft iemand een afbeelding van een nee-neesticker uitgeprint en met lijm op de voordeur geplakt.
3. Een meisje van dertien bezoekt voor de tweede keer in haar leven een museum (het Stedelijk). Ze heeft een uitgesproken smaak en als ik haar vraag waarom ze een bepaalde foto mooi vindt, zegt ze ‘de lichtval.’
4. Tijdens het oefenen vroeg ik Doris of ze om de struik wilde rennen. Ze dacht dat ik vroeg of ze op de struik wilde gaan staan, dus dat probeerde ze, ook al wist ze al dat het niet kon.
5. Hond V. loopt 's avonds laat altijd hetzelfde rondje met haar mens. In een bepaalde straat liggen in een bepaalde tuin stukjes appel klaar - V. is een alleseter, maar de meeste honden houden wel van appel. Die stukjes appel liggen daar waarschijnlijk voor de vogels, en waarschijnlijk denkt degene die ze daar neerlegt dat de vogels heel goed eten, want elke dag zijn ze schoon op.
13 augustus
Wc-rollen zijn favoriet
12 augustus
Het heeft ook iets van een gebed
Ik bezoek steeds weerwebsites in de hoop dat het gaat regenen.
11 augustus
Performance
George W. Bush brengt een boek uit met olieverfschilderijen van immigranten. Eerder schilderde hij al gewonde veteranen, en staatshoofden (het schilderij van Poetin is erg treffend). Dit gaat veel verder dan een hobby, en ik denk dat hij eigenlijk performancekunstenaar is. Het eerste deel van de performance was het presidentschap, het tweede deel de schilderijen. Misschien komt er nog een derde deel, ik ben benieuwd.
10 augustus
Landkaart
9 augustus
Landkaart 2
8 augustus
Landkaart 3
7 augustus
Nieuwe landkaarten
Het artikel dat ik een tijdje terug voor Metropolis M schreef is nu ook online te lezen.
6 augustus
Aankondiging
Gisteravond zijn er tien ex-laboratoriummuizen bij de honden en mij komen wonen. Foto's van het olijke tiental volgen (ze liggen nu te slapen). De muizen zijn gered door Animal Rights, in samenwerking met de Universiteit Utrecht en de Haagse knaagdierenopvang Het Knagertje (alwaar een paar groepjes collega's van ze ook te adopteren zijn). Deze muizen zijn niet gebruikt in experimenten, ze zijn over en zouden anders doodgemaakt worden.
5 augustus
Wat lukrakre boekentips
Pluriversal Politics van Arturo Escobar. In dit boek onderzoekt antropoloog Escobar welke andere vormen van mogelijk en dus welke werelden verstopt zitten achter ons dominante wereldbeeld. In de context van Latijns Amerika schrijft hij over diepe relationaliteit, gemeenschap en autonomie. Ik ben nog niet zo ver maar het klopt.
Summer van Ali Smith! Maar lees eerst Herst, Winter, Lente. Beste quadrilogie van de eeuw.
Zettel van Wittgenstein - met name het laatste deel, over de filosofie, is mooi.
Tove Jansson - Art in Nature. Niet zo goed als Fair Play maar toch fijne stille verhalen.
De lichtende kamer van Roland Barthes. Over kijken en zien, fotografie en familie.
4 augustus
Kunst en het web
Vandaag staat er weer een column in Trouw, over het vangen van beelden en het net.
3 augustus
Losers
In het dorp waar ik woon houden de mannen van vissen. Dat is voor de vissen minder leuk, en dus maakte ik stickers van bovenstaande afbeelding. Je kunt de afbeelding zelf ook verspreiden, hij is hier te downloaden.
2 augustus
Verwerelden
Hier.
1 augustus
Een andere taal
Ik leer momenteel Duits met behulp van de LOI en Wittgenstein. Bij de LOI draait het allemaal om de familie Krull, een haast fundamentalistisch normaal gezin waarin de vrouw naast haar deeltijdbaan koffiedrinkt in de stad en het huishouden doet, en de man op kantoor werkt en in huis klust. Met hun drie kinderen wonen ze in een wereld die alleen door witte mensen bevolkt wordt en waar homoseksualiteit onzichtbaar is. In de tweetalige uitgave van Wittgensteins Zettel gaat het om de werking van taal, kennis, het vormen van oordelen. Die wereld is voor mij vertrouwder maar van de LOI leer ik weer meer over de naamvallen. Ook hier komen de verschillende werelden (zie gisteren) goed van pas.
31 juli
Maar wie is de dromer?
Was ik maar in Twin Peaks. Dan ging ik met Hawk, Andy en Sheriff Truman het bos in om een mysterie op te lossen, dronk ik koffie met Agent Cooper en sliep ik in het Great Northern Hotel. Helaas bestaat Twin Peaks niet – het dorp is een uitvinding van David Lynch, die in de gelijknamige serie het gebied tussen werkelijkheid en droom verkent. Aan de oppervlakte is Twin Peaks een moordmysterie dat draait om het zoeken naar de moordenaar van Laura Palmer, maar daarachter is het een serie over Amerika of over hoe dat land afgebeeld wordt in series, is het een verkenning van het kwaad en van de werelden die net achter deze huizen. Zeker in het derde seizoen speelt de tijd de hoofdrol: vanuit de toekomst kunnen we terug het verleden in, terwijl ons heden altijd door dat verleden gevormd is.
Fictie is natuurlijk vaak echter dan het leven van alledag, omdat het aspecten uitlicht zodat we ze beter kunnen begrijpen. De werelden van Twin Peaks laten iets zien over de werelden die zich in ons dagelijks leven achter de oppervlakte verbergen.
En misschien zal het uiteindelijk toch allemaal een droom blijken. Zoals David Lynch oftewel FBI Deputy Director Gordon Cole in Twin Peaks in een droom hoort: ‘Wij zijn als de dromer die droomt en dan in zijn droom leeft – maar wie is de dromer?’
30 juli
Biesheuvel
De honden en ik lopen langs een speeltuin. Het is warm, Olli gaat maar heel langzaam. Op de schommel vraagt een kind aan een ander kind of ze weet wat special effects zijn. Ik denk aan Maarten Biesheuvel, die ons verlaten heeft. Het meisje weet het niet, of wel, de jongen begint te vertellen, het klopt niet helemaal. Maar wanneer doet dat het wel? We kunnen de andere werelden alleen zichtbaar maken door ze te beschrijven, maar geen enkele beschrijving zal ze echt weten te vangen. De honden snuffelen aan een pol gras, in de verte scheurt een motorboot over het water.
29 juli
Wonderful
28 juli
We zien wel
27 juli
Furthermore
26 juli
Finally
25 juli
Definitely
24 juli
Obscura/Lucida
De fotograaf knipt momenten uit de tijd. Het lijkt misschien of er steeds een afbeelding of replica van een situatie (ding, wezen) gemaakt wordt, maar wat als de momenten in plaats daarvan ontvreemd worden, weggehaald, blijven er dan gaten achter in de geschiedenis (je zou hier denken aan heel kleine kijkgaten, maar waar kijk je dan naar - alleen naar het niets)? En wat betekent dat in een tijd waarin sommige zaken vaker als foto bestaan dan als zichzelf? Of is de geschiedenis hiertegen bestand?
23 juli
Tip
Om 17 uur (18 uur NL tijd) geeft Judith Butler een lezing via de website van de Whitechapel (ik weet niet of het echt een tip is maar ik ga kijken). Hier.
22 juli
De houtduiven
Elke dag vliegen de houtduiven tussen kwart voor negen en negen een paar keer in formatie over de binnentuinen. Ik weet niet of het een oefening is, of een gewoonte, of een dans, maar het stelt me gerust.
21 juli
Een ander soort geheim
21 juli
Het vrije woord zucht
Het is weer tijd voor een column in Trouw.
20 juli
Lugones
Vorige week overleed de Argentijnse filosoof Maria Lugones. Ze schreef onder andere over gender als koloniale constructie. Veel van haar teksten zijn gratis online te lezen (in het Engels). Begin bijvoorbeeld hier.
19 juli
Herinneringen zijn ook gebeurtenissen
Soms merkt een oudere mens op dat Olli een oudere hond is. ‘Oudje zeker,’ zeggen ze dan. Of: ‘die is ook de jongste niet meer.’ Vlak daarna, of terwijl ze het zeggen, realiseren ze zich dat ze zelf ook oud zijn. Sommigen zeggen daar wat over – ‘net als ik’. Anderen zwijgen, en dan hangt het in de lucht tussen ons in, we zijn hier allemaal voor het eerst, en waarom precies weet niemand.
18 juli
Uitzicht
17 juli
Gezicht
Door te denken de waarheid leren werkt ongeveer net zoals een gezicht beter leren zien door het te tekenen, schrijft Wittgenstein. Als je een gezicht tekent leer je iets over de vorm, de verhoudingen (ogen zitten altijd lager dan je denkt), de uitdrukking (of een tekening lijkt hangt niet af van hoe goed de geportretteerde nagetekend is: het gaat om het vangen van wat iemand uniek maakt, van wat juist net achter de waargenomen werkelijkheid ligt) en ga zo maar door. Wat betekent het dan om zo te denken? Ten eerste doe je iets, je werkt, verricht een handeling, denken is net als tekenen een proces dat iets oplevert. Ten tweede richt je je op de oppervlakte en breng je die nauwkeurig in kaart – je laat je niet verleiden tot grote metafysische uitspraken die nergens op berusten. Je bouwt ook niet voort op eerdere abstracties maar kijkt naar wat je kan zien. Het gaat er dus niet om uit het uiterlijk het innerlijk af te leiden. Het uiterlijk is of toont het innerlijk. (Je zou ook nog op kunnen merken dat het dus niet gaat om de tekening maar om het tekenen.)
16 juli
Mosgedicht
15 juli
Net gehad
Ik vraag de man die de CV-ketel komt nakijken of hij koffie wil. ‘Ik heb letterlijk net gehad,’ zegt hij. Ik struikel over het woord letterlijk – ik begrijp dat hij het gebruikt om het woord ‘net’ nadruk te geven, maar ‘echt’ of een dergelijk woord zou dan natuurlijk meer van toepassing zijn. Letterlijk lijkt erop gericht het verschil aan te geven met figuurlijk en ik vraag me af wat het zou betekenen als je ‘ik heb net gehad – figuurlijk dan’ zou zeggen. Zoiets als ‘ik heb “net gehad”’ misschien. Ondertussen is de man al bezig en begin ik aan de afwas. Ik merk pas halverwege dat het water niet warm wordt.
14 juli
Vermogelijken
Ik denk niet dat er ruimte zit tussen mogelijkheid en onmogelijkheid. Het een kan wel zo in het andere veranderen.
13 juli
Hand om mee te aaien
13 juli
Blaf
De buurjongen blaft al de hele middag.
12 juli
Op een houten paaltje
12 juli
Meervoudig
In Fort Vijfhuizen is momenteel een mooie tentoonstelling te zien, Plural Fertilities. Je kunt er ook leuk zitten en een rondje lopen (onderstaande foto is daar op het grafstenenpad gemaakt). Link.
11 juli
11 juli
De nieuwe taal als bos
Eerst lijken alle bomen verschrikkelijk op elkaar. Dan begin je ze te herkennen in het eerste deel, waar je vaak komt. Je krijgt ook wat grip op de logica: waarom staat deze hier en die daar, en leert begrijpen welke bomen bij elkaar horen. Je leert hoe grip en begrijpen zich tot elkaar verhouden en welke paden waar uitkomen, hoe je van a naar b moet. Het lopen krijgt steeds meer betekenis of reliëf en hier eindigt de metafoor misschien, misschien niet (je zou bomen kunnen aanplanten), daar kun je zelf verder over nadenken.
11 juli
Een boodschap die we nog niet begrijpen
10 juli
Writing
In maart nam ik een podcast op bij het National Centre for Writing in Norwich, ik herinner me de opnames als een leuk gesprek. Over schrijven en andere dingen. Je kunt het nu hier beluisteren.
10 juli
Etc.
Er is iets met de tijd, je bent erin blijven steken, of opgegaan, kan jezelf niet meer van die stroom onderscheiden en dat voelt niet als een verlossing (laat staan als oplossing) maar als vergaan, iets dat eigenlijk grotendeels buiten je om besloten wordt. Of het ooit anders geweest is weet niemand, ook dat maakt deel uit van het deel uitmaken, etc. Etc: een afkorting die een bonte verzameling van van alles waarin je zelf de ordening aan mag brengen, democratisch eigenlijk, en vreemd dat we er dan toch van uitgaan dat er een betekenis is die ongeveer gelijk blijft.
9 juli
Manieren om op te gaan in het landschap
Heel lang heel stil staan.
De kleur van het landschap aannemen.
De vorm van het landschap aannemen.
Je ingraven (onderduiken, opstijgen).
Een heel onopvallend dier nadoen.
Erin verdwijnen (bijvoorbeeld ver genoeg weglopen of sterven).
De mogelijkheid tot metamorfose afwachten en dan je kans grijpen.
Hopen dat het landschap zich op een dag naar jou voegt (dit doe je bijvoorbeeld door het land te bewerken).
8 juli
Of bomen ook dromen
7 juli
Een plicht van slapeloosheid
Vandaag staat er weer een column in Trouw, ditmaal over het schaap, De dag dat ik mijn naam veranderde en tegelijk te veel en te weinig doen.
6 juli
Een ander soort kunstgebit
5 juli
Droom
Ik ben al een paar dagen erg moe. Vermoeidheid is iets vreemds, een soort zware droom, iets dat aan je trekt om te zorgen dat je langzamer gaat. In Cemetery of Splendour (nu te zien op MUBI) van de Thaise regisseur Apichatpong Weerasethakul lijden soldaten aan een mysterieuze slaapziekte. Die heeft misschien te maken met de mythische plek waar de school waar de soldaten in liggen op gebouwd is. Ze dromen, en de mensen die ze bezoeken ook, en gaandeweg gaan droom en werkelijkheid steeds meer door elkaar lopen, is niet meer duidelijk wie wakker is en wie niet, wie geest is en wie nog levend. Het is een troostende film, die laat zien dat die andere wereld dichterbij is dan je denkt, en dat blijven en vergaan geen tegenstellingen zijn.
4 juli
‘Waarom zijn jullie honden en ben ik een mens?’
3 juli
Langsnaar
Op facebook zag ik een filmpje langskomen van het Long String Instrument van Ellen Fullman, een intrigerend object waar intrigerende geluiden uitkomen. Hier.
2 juli
Deen
De jongen die altijd met een plastic tas van Deen door de straat loopt liep vanochtend zonder plastic tas door de straat en ik vraag me af wat dat betekent.
1 juli
30 juni
Help a kikker out
Voor het online programma Voorbij vier muren van Spui25 schreef ik een column over hoe het nou verder moet na corona, of eigenlijk over de kikkers die achter mijn huis in putten verdrinken, tijd, en solidariteit.
29 juni
En de vraag of de wolken de bomen imiteren of andersom
28 juni
De bloemen van de haagwinde bloeien maar een dag
Er zullen mensen zijn die denken dat bijna alles wat in mijn tuin groeit onkruid is. Het hoge gras, de zuring, de weegbree, de wilde geraniums, de oranjerode bloemen die ik niet bij naam ken, de paardenbloemen. Ik haal brandnetels bijna overal weg en bramen ook, verder laat ik het gaan. Soms plant ik wat. Er wonen talloze kleine diertjes tussen de stengels en stelen en bovendien is het erg mooi. In de zijtuin staan struiken die al vroeg wit bloeiden, voor het huis staat een heg. Daar wil de haagwinde zich omheen wikkelen en dat is niet de bedoeling, maar deze kleverige klimmer (L. noemt hem stikkruid) is moeilijk te verwijderen. Ook de haagwinde is mooi. Op de dag dat er witte trompetvormige bloemen aan de groene draden groeien trek ik zoveel mogelijk stengels uit de grond, ze komen de groene bakken legen, ik begin voorzichtig maar trek algauw ook andere planten mee, het komt allemaal toch zo weer terug.
