30 november
Films, of: Een verhaal maken van het verleden
Via de NPO zag ik een paar dagen geleden de documentaire Cold case Hammarskjöld, over de dood van VN-gezant Dag Hammarskjöld in 1961. Ik ga niet verklappen wat erin te zien is, maar hij is via NPO Start nog te bekijken dat is zeer de moeite waard. En als jullie Portrait de la jeune fille en feu nog niet gezien hebben zou ik dat maar snel doen - hij draait nog in een aantal bioscopen.
29 november
Ook in Bremen is Foucault nooit ver weg
28 november
Over feminisme en veganisme
De laatste aflevering van Trouws serie over belangrijke boeken in de dierethiek gaat over Carol Adams. Met medewerking van Bernice Bovenkerk en mijzelve, klik hier om het te lezen.
27 november
De Bremer stadsmuzikanten
Gisteren gaf ik een lezing op de universiteit in Bremen, bij het departement voor kunstgeschiedenis, film en pedagogiek, en ik meen dat degene die het organiseerde ook een feministische inslag had (de studenten leken me van gender studies). Ik ben er te voet heen gegaan, het was vanuit het hotel dik een uur lopen, deels door het Bürgerpark. Het leek me mooi wat van de stad en dat park (heel groot) te zien, maar het werd na een kwartier al donker. Dat had ook wel wat, ik hoorde de ganzen overvliegen, dieren in de bosjes ritselen. Maar sommige paden waren heel donker (ook dat had wel wat, verdwijnen tussen de bomen, en ik was niet ver van de grotere weg die ik moest volgen).
Mijn lezing was lang, een uur, het was de hoofdlezing bij de boekpresentatie van Heim/Tier, een bundel over dieren in en om het huis. Het was een lezing waar veel inzat, maar ik weet niet of ze het er allemaal uit hebben gehaald. Na het eten - ik at een falafelburger met zoete aardappelfriet, anderen aten vis en kaas - hebben de student-assistenten me het beeld van de Bremer stadsmuzikanten bij het stadhuis laten zien. In een winkelstraat stonden beelden van varkens, die hebben ze me ook laten zien. Het was toen al behoorlijk laat dus ik ben daarna snel doorgelopen naar het hotel. Mijn hotelkamer was groter dan mijn huis en had wel twintig stopcontacten.
26 november
De pinguïn en het ei
25 november
Leven
Al die levens die je inlevert omdat je er andere voor terug krijgt en je weet niet eens precies welke.
24 november
24 november
De dingen die ons bezighouden zijn van voorbijgaande aard
1. De vier wat oudere mensen in de stiltecoupé waren een tijdlang stil. Zo'n vijf minuten voor Utrecht konden ze het niet meer houden en bespraken ze luid of het nou Héracles of Herácles is.
2. 'Zielig,' zei mijn tante over een voorbijlopende buurman. ‘Hij heeft zich laten steriliseren omdat zijn vrouw dat wilde, ze hadden vier honden, maar nu is ze bij hem weg. Hij heeft twee van de honden meegekregen.’
3. Voor me in de coupé nam een man een krant mee van een vrouw die vertelde dat ze hem ook al van haar buren kreeg, de man zei dat hij hem na het lezen in de papierbak zou doen, terwijl hij hem in de lijn van dit verhaal had moeten doorgeven, toch bedankte de vrouw hem, ze was blij dat hij de krant meenam.
4. Bij de bloemenstal op het station kocht ik tulpen voor mijn vader, rood met een geel kartelrandje. In de vaas maakt een van de tulpen een bocht naar beneden, alsof 'ie van onderaf iets wil zeggen.
5. De relatie die mensen tot hun leefwereld hebben, oftewel (van hun openheid) tot het verschijnen van de dingen, of eigenlijk tot de synthese van de verschijningsvorm en de ontologische structuur van de dingen, is, zo schrijft Jan Patocka, historisch bepaald (omdat het om een steeds veranderende (structureel à la Marx veranderende, niet alleen individueel contingente) synthese gaat).
6. Hij volgt Arendt in dat gemaakte dingen, artefacten, de leefwereld stabiliteit geven.
7. Gisteravond laat, het was allang donker, mistte het. Aan de overkant van de Draafsingel liet iemand zijn hond uit, twee donkere silhouetten in het gele licht van een straatlantaarn. Er lijkt hier minder veranderd dan elders, maar ik weet dat dat bedrog is.
23 november
Zes
Van de week was het feest, want Olli was zes jaar in Nederland. Veel van zijn ex-collega's zitten nog in het Roemeense asiel waar hij zat voor hij naar ons toe kwam. Ik zie soms dat mensen, ook mensen die ik goed ken, die beter weten, pups kopen van fokkers en denk dan altijd aan hen. Waarschijnlijk zullen ze er nooit uitkomen. Olli was zelf ook een kansarme hond, van waarschijnlijk al een jaar of zes, niet klein en niet pluizig, en met issues (maar wie heeft die niet). Maar hij is perfect, we hadden ons geen betere vriend kunnen wensen.
23 november
De taal als vangnet, de taal als schepnet
Maar we willen categorieën overstijgen. Maar we willen een verhaal vertellen. Maar we willen onze gedachten nauwkeurig vormgeven. Maar we willen de wereld verbeteren. Maar we willen de wereld beschrijven. Maar we willen recht doen aan. Maar we willen iets bewerkstelligen. Maar we willen precies zijn. Maar we willen iets aan het licht brengen. Maar we willen wat er niet is een zetje geven. Maar we willen ons overgeven. Maar we willen begrepen worden. Maar we willen vatten. Maar we willen het niets opschorten. Maar we willen genoegdoening. Maar we willen genoeg doen. Maar we willen vallen. Maar we willen niet gevangen worden.
22 november
De vergadering
21 november
De stem van de Noordzee
Afgelopen weekend gaf ik een korte lezing bij een manifestatie Zwemmen in het Antropoceen van de Ambassade van de Noordzee in het Hem. De Ambassade van de Noordzee is een project dat wetenschap, kunst en politiek verbindt en onderzoekt hoe de Noordzee zelf stem kan krijgen in politieke, culturele en sociale structuren. Op hun website is meer te lezen, dat is de moeite waard. Klik hier.
20 november
Het heden
19 november
Dieren serieus nemen in het Antropoceen
Met Bernice Bovenkerk schreef ik voor filosofieblog Bij nader inzien een stukje over ons onderzoeksproject in Wageningen, over dierethiek in het Antropoceen. Lees het hier op hun vernieuwde site.
18 november
Ook een hond moet verder
In het Universitair Medisch Centrum Groningen mocht een hond afscheid nemen van zijn terminaal zieke mens. Er stond een bericht over op de website van de NOS, en het interessante is misschien niet dat het gebeurde - ik kan me voorstellen dat het vaker gebeurt, maar de reden die ervoor wordt gegeven. De hoofdverpleegkundige zei: 'Ook een hond moet verder, net als mensen.' Dat het voor het welzijn van de hond toegestaan werd en niet voor dat van de mens betekent dat het innerlijke leven van de hond serieus wordt genomen. Het gaat overigens goed met de hond, een paar weken later, ze denken dat het komt omdat de hond goed afscheid heeft kunnen nemen.
17 november
De filosoof als mandarijn, de mandarijn als filosoof
16 november
'Vrouw'
15 november
Bij Benthams voetnoot
Vandaag vond er op de UvA een conferentie voor breed publiek plaats over activisme en dierfilosofie. De dierenbeweging wordt vaak genoemd als een van de sociale bewegingen die een stevige basis in de filosofie hebben - het boek Animal Liberation (1975) van Peter Singer is het startschot geweest voor het dierenactivisme zoals we het nu kennen. Zowel de doelen van de beweging als de argumenten zijn door dat boek en Tom Regans The case for animal rights (1983) gevormd. Er is sinds die boeken in het denken en de wereld veel veranderd, maar nog steeds zijn dierfilosofen vaak activist - al is het maar tegen wil en dank, omdat de maatschappij hun kritische houding zo interpreteert. Serieus nemen van andere dieren gaat natuurlijk in tegen de heersende ideologie - op een vergelijkbare manier worden klimaatwetenschappers nu als activisten beschouwd of weggezet, terwijl zij gewoon hun onderzoek doen. Het leek me een goed idee om met activisten, denkers, dierenbeschermers, studenten en anderen na te denken over de vragen die met deze verwikkeling van theorie en actie gemoeid zijn. Er waren korte lezingen, workshops, en gesprekken, zelf heb ik vooral veel heen en weer gelopen en dus weet ik niet precies hoe het was, maar het was vast interessant. Tzt zullen er verslagen op de website verschijnen.
14 november
Daarheen
13 november
Dierentalen in het Engels
Morgen komt Animal Languages uit in de UK. In de Sunday Times stond al een mooie recensie en vandaag kun je een groot interview in The Guardian lezen.
12 november
Geef meer weg
Vandaag schrijf ik in Trouw over de plicht om te geven.
11 november
Ordes
In de trein naar Groningen las ik zaterdag Gun Island uit, van Amitav Ghosh. Het boek (niet perfect maar wel een aanrader) speelt zich onder andere af in de Sundarbans, de grootste mangrove bossen ter wereld (die deels bij India en deels bij Bangladesh horen). Gisteren las ik dat orkaan Bulbul over het gebied getrokken is, en dat de schade daarvan nog moet worden vastgesteld. De roman gaat over klimaatverandering, en hoe die de orde van de wereld, of de oude ordes - oost en west, fictie en feit, mens en andere entiteiten, toeval en voorbestemming -, opschudt, door elkaar haalt. Voor mij waren de bossen door het lezen ervan ineens dichtbij, en de orkaan dus ook.
10 november
Ademhalingsoefeningen
Adem door je neus in, met een zucht door je mond uit. Adem door je neus in, met een zucht door je mond uit. Adem in, nu langer, houd de lucht vast - en uit. Adem het nu in, de dag uit. Adem het heden in, het verleden uit. Adem de toekomst in - houd hem even vast - en uit. Adem jezelf in, je voorouders uit. Adem de ziel van de wereld in - en uit. Adem vogels in, padden uit. Adem wier in, water uit. Adem water in, lucht uit. Adem meer in, meer uit. Adem iets zachts in, iets hards uit. Adem verlangen in, afwachting uit. Adem een melodie in, stilte uit. Adem stekels in, regels uit. Adem meters in, meten uit. Adem geluk in, houd het vast, adem langzaam uit tot je helemaal leeg bent en de grootste ademteug kunt nemen die je deze week nam.
9 november
00.00 Amersfoort
Donker dat overgaat in donker (dat heen al donker was), een trein zonder verdiepingen, stations als havens (misschien vanwege het licht), een lamp in het plafond (een serie platte lampen) waarin vliegende dieren gestorven zijn, een man met een huidskleur als krantenpapier, een monitor (een tentoonstelling in een kerk in een stad die je met de trein kunt bereiken), de weg naar huis, een brom, een zoem, het afwachten.
8 november
Hee, hoi
7 november
Optredens
Woensdag trad ik op bij Transforming Stories, een avond in Tivoli om het 35-jarig jubileum van boekwinkel Savannah Bay te vieren. Ali Smith werd geïnterviewd, er waren gedichten en verhalen en er was een paneldiscussie over de vrouwenboekbeweging (lees hier meer). Jammer dat je dat gemist hebt dus. Maar treur niet te lang, de komende tijd ben ik vaak in het wild te bewonderen. Vrijdag bijvoorbeeld in Groningen op Het grote gebeuren, de week erna in Rotterdam en Amsterdam. De hele lijst vind je hier.
6 november
Afbakenen
Bij het colloquium: 'I accept your definition of definition.'
5 november
Bye no
Hond Stella heeft geleerd met een geluidsbord te communiceren - ze kan op knoppen drukken om aan te geven dat ze wil spelen, naar het park wil, om gedag te zeggen, de namen van haar mensen uit te spreken, en ga zo maar door. Lees hier meer, op instagram kun je leuke filmpjes zien. (Ze zegt bijvoorbeeld 'bye no' als ze niet wil dat haar mens naar haar werk gaat.)
4 november
Boom worden
Voor de VPRO Gids schreef ik bij de televisieserie De toekomst is fantastisch een verhaal dat zich afspeelt in 2039, over zintuigen, of eigenlijk over boom worden. Je kunt het ook online lezen.
3 november
Kauwen op weg naar het feest
3 november
Het is ook aandoenlijk dat de Duitsers hoofdletters blijven gebruiken voor hun zelfstandige naamwoorden.
2 november
Het stationsdier
1 november
Soorten
Vandaag gaf ik een lezing op de jaarlijkse conferentie van de Duitse afdeling van dierenrechtenorganisatie PETA. Ik sprak over de vraag of dieren spreken, als politieke vraag, verbonden met politiek handelen, en besprak ook hoe activisten dierenstemmen meer centraal kunnen stellen in hun handelen. Andere praatjes dingen over biologie (de dag werd ook geleid door een forensisch bioloog, een interessant beroep), recht en religie. In die laatste context hoorde ik over anorexia mirabilis, een interessante ziekte; specifieker ging het over vrouwelijke heiligen die weigerden vlees te eten. Iemand anders vertelde over visjes die hun onderzoekers zo vertrouwen dat ze op hun hand zwemmen zodat ze uit het water getild kunnen worden - ze weten dat de onderzoekers ze weer terug in het water zetten.
Het was een enerverende dag, ook omdat ik nog erg hoest, maar goed voor mijn Duits en de mensen waren vriendelijk. Ik logeer in het hotel waar de conferentie ook plaatsvindt, het Almodovar Hotel, ecologisch verantwoord en behoorlijk fancy, met een groot donkerhouten object in de slaapkamer, waar helemaal bovenop het bed ligt. Het ontbijtbuffet was het meest uitgebreide vegan ontbijtbuffet ooit - echt een aanrader als je van ontbijtbuffetten houdt. Het hotel ligt in de wijk Friedrichshain, waar de honden zonder riem naast hun mens lopen, bijna alle restaurants vegan zijn en de kledingwinkels tweedehands, waar genoeg bomen staan en op alle straathoeken speelplaatsen zijn waar kinderen spelen. En het is hier ook nog eens heerlijk koud.
