30 november

Links en rechts

Ransuilen roesten.
Een toer door een vluchtelingenkamp.
Papierloos werken.
Hond luistert op dezelfde manier naar taal als mens. (Over domesticatie zijn verschillende theorieën; honden zijn door mensen gedomesticeerd of hebben zichzelf gedomesticeerd, mensen zijn door honden gedomesticeerd of hebben zichzelf gedomesticeerd; mensen hebben hun taal ontwikkeld in relatie tot honden en ga zo maar door.)
Patti Smith in gesprek met David Lynch.

29 november

Crunch

28 november

Geesten

Ik dacht erover om met mijn studenten een documentaire te kijken - we hebben heel veel gelezen en goed over dingen nagedacht, maar het is belangrijk om te weten dat het over echte dieren in de echte wereld gaat. Het enige punt is dat ik er zelf niet tegen kan (ik blijf beelden voor me zien, ik word er erg verdrietig van en ik voel me ook schuldig omdat ik die dieren niet kan helpen). Ik weet het dus nog niet. Ik heb voor jullie wel twee links naar documentaires. Als je vlees eet of dierlijke producten gebruikt lijkt me dat je ze moet kijken om een beter beeld te krijgen van de praktijken waar je aan bijdraagt (al eet je maar minder vlees, alle beetje helpen, ieder dier dat niet geslacht hoeft worden is er een). Je kunt ze ook delen op facebook of twitter, misschien helpt het iemand die twijfelt over de streep.
Zie hier Earthlings en hier The ghosts in our machine. De laatste is mooier gefilmd en ook wat minder gruwelijk, voor zover je daarvan kan spreken, minder bloed.

27 november

Opdracht

Kijk naar hoe de bomen groeien.

26 november

Palm

Iemand heeft bedacht dat het een leuk idee is om een palmpje neer te zetten in het perkje, mooi precies in het midden. Amsterdam is tenslotte een wereldstad en zoiets geeft elan aan een kruispunt dat anders misschien een beetje saai zou zijn.

26 november

Structuur

25 november

De donkere dagen voor kerst

25 november

Hondensnacks

Op piepvandaag zag ik een lijstje met groenten en fruit als snacks voor honden. Nu valt er ook voor honden over smaak niet te twisten - Pika hield bijvoorbeeld wel van stukjes wortel maar Olli vindt daar weinig aan, terwijl Olli weer meer houdt van een rauw stukje bloemkool of courgette. Banaan, appel en aardbei lusten alle honden die ik ken graag, Olli is de eerste hond die ik ken die ook veel van mandarijn en sinaasappel houdt. Verder is hij erg dol op pompoen en zoete aardappel. Als ik dat even kook, in de kong doe en laat bevriezen is hij er bovendien lang mee bezig, wat hem geestelijk voldoening geeft nu hij zo weinig mag lopen. Pompoen in de oven is voor Olli echt het lekkerste wat er is - daar is hij enthousiaster over dan over vlees (hoewel hij de keer dat hij een salami op straat vond ook nogal fanatiek werd) of een dure kluif. Het is gewoon een kwestie van uitproberen. Komkommer: lekker. Bleekselderij: niet zo. Broccoli: prima. Een olijf is ook best een traktatie, net als een nootje.

24 november

Let op het licht

23 november

Wanneer het gaat sneeuwen

Ik mailde een vriend over de naderende winter. Ik dacht aan hem omdat de bomen hun bladeren verliezen en hij me vorig jaar schreef dat hun skeletten hem troost bieden - de vorm onder de bladeren wordt zichtbaar. Hij schreef terug dat hij moe is van alles wat hij moet doen om aan de gang te blijven en hoopt dat het ergens toe leidt - een evenwicht, balans, begrip. Het punt is natuurlijk dat dat evenwicht, die balans, niet iets is wat we bereiken en dan voor altijd hebben; misschien zijn we er soms toevallig even maar het is vooral werk, training, oefening. Het is beter om het evenwicht in die oefening te lokaliseren dan op een losse, betere, plek aan het eind daarvan omdat het de verwachtingen bijstelt en omdat het wijst naar wat we wel kunnen beïnvloeden (tot op zekere hoogte, het verwijst naar de materie waarmee we werken). We zijn nooit af, als mensen; het komt nooit goed. Maar handelingen kunnen goed zijn, het is goed om elkaar woorden te geven die misschien helpen. Waar hij woont is het kouder, ik ben vergeten te vragen of het al gesneeuwd heeft.

22 november

Vallend eendenkuiken

21 november

Blauwe kip

20 november

Zwarte dagen

Op nos.nl las ik dat het vandaag een zwarte dag is voor de pluimveesector. Dat is natuurlijk misleidend gelul. Het is een zwarte dag voor de kippen in de pluimveesector, zoals iedere dag. Het lijkt me niet dat we medelijden moeten hebben met de mensen die ze mishandelen, uitbuiten en vermoorden. Het is daarbij belangrijk om te onthouden dat iedereen die kip of ei eet (of koekjes met ei, of wat dan ook met dierlijke producten) medeverantwoordelijk is voor de veehouderij en het dierenleed dat daarin voorkomt. Wie denkt dat het wel meevalt raad ik aan een keer zo'n boerderij te bezoeken, en daarna een slachthuis. Dieren die voor melk of eieren gehouden worden, worden na een rotleven ook geslacht, hun leed weegt echt niet op tegen jouw eetpleziertje. Al die dieren hebben maar een leven, net als wij, en dat is, net als bij ons, voor henzelf het belangrijkst.

19 november

Maar elkaar nooit zullen bereiken

19 november

Als ik een dag kwijtraak is het alsof ik iemand teleurstel.

18 november

Deze tijd

oktober

november

17 november

Gedicht voor Olli

(die vandaag een jaar hier is)

Met anderhalf oor kun je minstens voldoende horen – de eerste vogel van de dag, stemmen, namen. We vergroten de geluiden uit omdat je hier pas bent. We voeren ’s ochtends alle vogels, zeggen zoveel we kunnen. Het nu waarvan ze denken dat jij erin leeft glijdt als een kogeltje zacht door, trekt sporen door je vacht. Door de zwart-witte landkaart, langs alle oude gaten. Je zoekt naar openingen in de muur, naar haken om je aan vast te houden. Hier, zeg ik, in dit huis tellen woorden dubbel. Blijf verwijst naar waar je bent en waar je vandaan zou kunnen komen. Lig lijkt te willen zeggen: later, zegt: luister. Kom betekent opstaan, omgekeerd af gaan, iedere keer de mogelijkheid van iets waar je misschien niet eerder bij stil had gestaan. Er ligt een appelpitje op je lichaam, op je nieuwe naam. Je zult langzaam leren houden van de dingen die verdwijnen.

16 november

Een vrouw leerde in de weg staan

Ze stond tijden bij de muur voor ze over haar schaduw de gang in stapte, zich breed maakte in de deuropening - op een plein met duiven, in de lift van het warenhuis, op een zebrapad. In een station waar ze de spits afwachtte, haar linkervoet vast stevig neerzette, nog even aarzelde over de rechter.

15 november

Kruisbanden

postoperatieve yoga

Olli en ik zitten sinds eind augustus thuis. Hij heeft zijn kruisbanden ingescheurd, we hebben geprobeerd dat met rust te laten helen - eerst werd gedacht dat ze alleen uitgerekt waren - maar het genas niet en werd weer slechter en afgelopen maandag is hij geopereerd. Hij heeft een tta-operatie gehad, waarbij de kruisband verwijderd wordt (er was ook een stukje meniscus beschadigd dus dat is eraf gehaald) en de knie opnieuw gestabiliseerd wordt door platen die aan en in het bot bevestigd zijn. De eerste twee weken mag hij helemaal niet lopen, alleen even naar de tuin voor een plas, daarna kunnen we het lopen met vijf minuten per week gaan opbouwen. Het duurt acht weken voor het goed in het bot is vastgegroeid. Rust houden is moeilijk voor Olli; we zijn er een beetje aan gewend maar deze week is weer zwaar. Ik kan niet weg; hij is te druk met oppas, dan vergeet hij zijn pijn en hij kan nu niet in de bench omdat hij dan zijn hechtingen eruit bijt (Olli kan geen kap op door trauma's). Na volgende week kan ik hem wel weer in de bench doen en dan kan ik weer af en toe even weg. Langer weg kan pas als hij weer lekker kan wandelen. Deze week is ook zwaar omdat Olli veel pijn heeft. Hij is bang voor de pijn, bang dat ik hem pijn doe - hij associeert pijn met mensen. Maar het is voor een goed doel, hopelijk kan hij in het voorjaar weer met zijn vrienden spelen in het park. Dat heeft hij wel verdiend, hij heeft ondertussen wel genoeg ellende meegemaakt.

14 november

Kort en vreemd

Wegens omstandigheden ben ik morgen niet te zien bij de Vorlesebühne in Utrecht maar mijn werk is wel te beluisteren, het zal worden voorgelezen door de onvolprezen Bernhard Christiansen. Dus ga vooral allemaal, het zijn altijd heel speciale avonden.

13 november

De logica van onderdrukking

Gisteren zag ik via twitter een filmpje waarin Sunny Bergman in blackface / als zwarte piet in Londen de straat opgaat om de reacties van Engelsen te onderzoeken. De Engelsen waren verontwaardigd en herkenden het direct als racisme / blackface. Er verschenen twee soorten reacties. De witte mensen (met name hipsters die zich als niet-racistisch beschouwen) deelden het filmpje massaal en vonden het goed. De zwarte mensen (die het dus betreft) wezen op twee problemen. Ten eerste is het op zijn minst moeizaam dat de reactie van witte mensen in een ander land meer gewicht heeft dan de mening van de zwarte mensen hier. Ten tweede is het problematisch om geweld te herhalen (hier dus het in blackface gaan) om geweld aan te kaarten (een dergelijk mechanisme treedt ook op in kunst met dieren waarin dieren geweld aangedaan wordt om iets aan de kaak te stellen).
In televisieprogramma's wordt de discussie over zwarte piet gevoerd met alleen witte mensen. Dat is net zoiets als alleen mannen aan het woord te laten over de lichamen van vrouwen in een discussie over anticonceptie. Misschien was het in eerste instantie begrijpelijk dat mensen zwarte piet niet kwijt wilden en duidelijk wilden maken dat ze dat niet op racistische gronden dachten te denken. Maar de discussie is al een tijd een vrijbrief voor expliciet racisme (gevoed door bepaalde politieke partijen), dus dat standpunt kun je niet meer 'onschuldig' innemen. Het gaat er niet om hoeveel plezier witte mensen aan deze traditie beleven of waar de traditie vandaan komt of dat zwarte piet zwart is door een schoorsteen of weet ik veel wat er voor argumenten gegeven worden. Los van het feit dat je niet erg goed hoeft te kijken om te zien dat er in het beeld van zwarte piet gebruik wordt gemaakt van racistisch-koloniale stereotypering is het helemaal niet aan witte mensen om te bepalen of dat kwetsend en/of racistisch is. Witte mensen hebben nu ondertussen wel lang genoeg bepaald wat wel en niet de standaard is en wie wel en niet als serieus te nemen subject beschouwd moet worden.

12 november

Efficiëntie

Een paar weken geleden werd duidelijk dat de faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam (waar ook wijsbegeerte onder valt) te kampen heeft met een tekort van 12 à 13 miljoen (op een budget van 75 miljoen). In plaats van bezuinigen met de kaasschaafmethode, zoals al een tijdje gebeurt, wordt nu voorgesteld de bachelorfase ingrijpend te hervormen. De medewerkers hebben een brief (zie hier de link, rechtsboven) gekregen met twee voorstellen, die nog besproken zullen worden. Studenten en medewerkers zijn bezorgd en bezinnen zich op actie.
In de Volkskrant zegt Mas Fopma, communicatieadviseur, dat we een 'efficiëntieslag' moeten maken. In hetzelfde artikel wordt gesproken over een bezuiniging van 10 miljoen. Beide aspecten verdienen wat nadere beschouwing. Wat betreft de bezuiniging: vorig jaar was er sprake van een tekort van 2 miljoen, het jaar daarvoor was er geen sprake van een tekort. Hoe dit zo heeft kunnen oplopen is mysterieus (er wordt gesproken van teruglopende aantallen studenten maar dat verklaart dit tekort niet). Er is om opheldering gevraagd door een van onze hoogleraren, daar is nog geen reactie op gekomen. 10 of 13 miljoen maakt ook nogal wat uit. Parallel aan het oplopen van het tekort is de faculteit geherstructureerd: de onderzoeksscholen zijn opnieuw ingericht en geldstromen zijn opnieuw verdeeld (de 'verdeelsleutels zijn veranderd'). Ook is het sinds de herstructurering niet langer nodig toestemming/instemming te krijgen van hoogleraren voor bezuinigingen, de managers die er nu zijn kunnen het bepalen - de complotdenkers onder u kunnen met deze informatie even vooruit, het is op zijn minst schimmig. Dan het tweede punt, de efficiëntie. Wetenschap is niet vreselijk efficiënt, en filosofie is per definitie niet efficiënt. Een universiteit is geen bedrijf en dat moet het ook niet zijn. Veel belangrijke zaken zijn niet in geld te meten en wat mensen op een universiteit leren valt vaak niet direct in geld uit te drukken (er is op meerdere manieren een waardevolle bijdrage aan de maatschappij te leveren). Ik begrijp dat een universiteit geen geld uit de lucht kan toveren, maar ik denk niet dat efficiëntie de oplossing is, tenminste niet zoals het nu gebracht wordt. Iets dergelijks geldt voor overigens voor het debat over kunst: je moet als kunstenaar helemaal geen ondernemer willen zijn en kunst mag niet gericht zijn op het maken van winst.
De grootste zorg is nu de voorgestelde hervorming van de bachelorfase. Ze willen dat doen naar Amerikaans model, zodat studenten 'die niet weten wat ze willen' (ja, dat trekt de goede doelgroep aan) heel breed kunnen beginnen en zich dan via keuzevakken wat kunnen specialiseren. Iemand die 'iets met Duits wil' (dit is het voorbeeld uit de brief) kan dan verschillende vakken kiezen die 'iets met Duits' te maken hebben en zo 'iets met Duits' worden. Het punt is - naast dat het Amerikaanse model niet als erg degelijk bekend staat - dat je op die manier lang niet aan de kennis komt die je nu krijgt. Een opleiding wijsbegeerte is bijvoorbeeld behoorlijk pittig voor veel studenten. Pas na de propedeuse krijgen ze (in het beste geval) wat feeling voor het lezen van teksten en het schrijven van papers. Het vereist gewoon heel veel oefening. In dit model gebeurt zit je dan al in het derde jaar, en dan heb je dus nog niks. Dat gaat dus ook ten koste van wat je kunt lezen, qua hoeveelheid en inhoudelijk (het niveau moet lager zijn omdat iedereen alles kan volgen). Voor filosofie is het ook overbodig; dingen als geschiedenis krijg je vanzelf mee in een vak als 'geschiedenis van de filosofie' - het voegt weinig toe aan de algemene ontwikkeling. Ik zou met zo'n liberal arts college nooit in Amsterdam filosofie gaan zijn studeren.
We zullen zien hoe het verder gaat; het is goed om te zien dat zowel de medewerkers als de studenten zich verenigen, maar eerdere kwesties hebben laten zien dat de UvA zich weinig gelegen laat liggen aan de mensen die het betreft. Misschien wil de UvA iedereen opleiden tot manager, omdat ze daarin toekomst zien. Dan spreekt niemand meer tegen en zegeviert het kapitalisme. Tenminste tot er een overschot aan managers ontstaat, maar dat kan met de huidige herstructureringen en verdeelsleutels nog wel even duren.

11 november

Cyborg

10 november

Onderweg II

9 november

The politics of greeting

Klik hier voor een leuk blog van Sue Donaldson waarin ze mijn werk aanhaalt.

8 november

Duif en draad

Vanochtend vroeg maakte ik iets wonderlijks mee. Ik liep hard langs de Amstel en zag na het boothuis een duif met een stuk visdraad om haar pootje. Dat kan verwondingen veroorzaken aan het pootje (iedereen kent de manke duiven met draad om een dik pootje), het kan om de vleugel gaan en het kan ergens aan blijven hangen, dus ik besloot het eraf te halen. Ik pakte de draad, de duif fladderde op, en in de paar seconden die het kostte om de duif te vangen, kwamen alle andere duiven op me af - duidelijk met de bedoeling me weg te jagen. Hoewel ik vaak duiven vind en vang, had ik dit niet eerder meegemaakt - bij zieke en gewonde duiven blijft de partner vaak wel in de buurt, zeker als het ongeluk nog maar net gebeurd is, maar met deze duif was natuurlijk niks mis en ze was blijkbaar een gewaardeerd lid van de gemeenschap.
Terwijl ik het visdraad van het pootje verwijderde bleven de andere duiven in de buurt, toen ik de duif weer losliet vlogen ze met haar mee in de richting van het water.

7 november

Knie

De kliniek zit in Leidsche Rijn, vlakbij de snelweg. Het gebouw is nieuw, een vierkant om de operatiekamer. Olli durfde er naar binnen, een goed teken. De assistente vroeg wat voor kruising hij was. 'Wat denk jij?' vroeg ik. Ze vroeg het nog eens - het moest ingevuld worden op een formulier. 'Er zit waarschijnlijk een border collie in.' Ik noemde nog wat rassen die me aan Olli doen denken. De orthopeed was nog bezig in de behandelkamer. Eerst kwam er een trillend hondje uit met een huilende vrouw en daarna een man met een kat die een kap droeg. Olli blafte een keer, mijn moeder nam een kopje koffie.
De arts zei eerst Olli gedag en daarna mij. Hij vroeg ons buiten een stukje te lopen en ik vertelde wat er aan de hand was. Daarna gingen we mee naar binnen. Olli moest op zijn zij op de behandeltafel liggen, een positie die hij eng vindt omdat hij dan totaal overmeesterd is (hij krijgt sinds een maand fysiotherapie en daar vindt hij het ook eng). Hoewel hij zijn beentje stijf hield, zat er speling in zijn knie, een teken dat de kruisband beschadigd is. Ook strekte de orthopeed zijn been en toen gaf hij een flinke gil. 'Ze hebben een andere relatie met pijn,' zei de fysiotherapeut een paar weken geleden, over honden die getraumatiseerd zijn. Dat klopt, denk ik, het verwijst naar iets anders dan bij honden die een veilig leven hebben gehad. Olli werd getroost en verder onderzocht. Na afloop kreeg hij een brokje en ik zag de opluchting op zijn gezicht - ze vonden hem nog lief. Er werd nog een foto gemaakt van zijn knie, en daarna maakten we een afspraak voor de operatie. Olli kreeg meer brokjes. Hij hield me nauwlettend in de gaten, tijdens het onderzoek en toen ik even wegliep om mijn jas te halen, en ik dacht: hij is niet meer alleen. Dat lijkt misschien niet zo bijzonder. Maar het duurde weken voor Olli me durfde aan te kijken, en maanden voor hij dat buiten het huis deed. Laat staan dat hij naar mij keek voor hulp als er wat was. En nu kon ik hem vertellen dat hij het goed deed, dat we weten van zijn knie en dat we hem gaan helpen, zo goed als we kunnen.

6 november

De poëzie van de zwaartekracht (en de afwezigheid daarvan)

Over een bowlingbal en een paar veren - hier.

5 november

Onderweg naar Utrecht

4 november

Lieve pechvogel

3 november

The tree I

Hier.

2 november

Ruziënde bomen aan de gracht

1 november

Allerzielen

Morgen wilde ik kaarsjes branden bij het slachthuis voor de zielen van de dieren die daar dit jaar geslacht zijn. Wegens omstandigheden lukt dat me niet, dus het wordt volgend jaar. Ik zal thuis een kaarsje voor ze branden. Misschien kunnen jullie hetzelfde doen, of wel iets neerzetten bij een slachthuis bij jou in de buurt.

1 november

Insectenburgers en kleine dieren

Her en der worden de insectenburgers die bij de Jumbo verkrijgbaar zijn 'vleesvervangers' genoemd. Dat is natuurlijk je reinste onzin. Insecten zijn ook dieren en insectenburgers zijn vlees.
Verder las ik in de wetenschapsbijlage van het NRC vandaag over springspinnen. Het onderzoeken van hun brein is moeilijk door hun formaat en hun fysieke kwaliteiten, nu dat gelukt is blijken ze veel geavanceerder dan gedacht. Ik zal het waarschijnlijk niet meer meemaken, maar het zou me niet verbazen als ooit blijkt dat allerlei kleine dieren (en misschien ook planten) veel meer voelen/waarnemen/denken/and so on dan wij nu denken (met onze eigen kleine hersens).