31 mei
Mezenhuis
Vanochtend was ik te gast bij OVT om over de heruitgave van Len Howards Vogels als huisgenoten te vertellen. Je kunt het hier terugluisteren, ik ben de tweede gast, de hele uitzending is de moeite waard.
31 mei
Kippenhok
De Amerikaanse podcast Our Hen House interviewde me over Animal Languages, When Animals Speak en Bird Cottage. Het (lange) gesprek is hier te beluisteren (vanaf 17 minuten nog wat).
30 mei
Of het licht echt is
29 mei
Ik ken mensen die zijn gebleven en mensen die weg zijn gegaan
Ik ken mensen die zijn gebleven en mensen die weg zijn gegaan. De mensen die weg zijn gegaan hebben zich over het algemeen elders geworteld. Elders: het niet hier dat anders genoeg is om in detail te beschrijven. De mensen die zijn gebleven hebben hun blijven nauwelijks opgemerkt. Ze zoeken niet naar gewoontes, weten zich omarmd door wat er altijd was. Wat er altijd was, was er natuurlijk alleen ooit en is daarna heel langzaam iets anders geworden, zo langzaam dat het verkleuren ervan onopgemerkt bleef en dat de vragen die in schutkleur altijd onder de oppervlakte schuilen zich nog steeds onaangeroerd weten. Elders gaat dat hetzelfde, maar wie nieuw is ziet ze zwemmen, herkent de beweging, steekt soms een stok in het water om ze beter te kunnen aanschouwen, waagt zich soms aan het begin van een antwoord. Maar dan zet meestal het wennen in, neemt het normaal bewegende leven het weer over, trekt de herhaling een licht dek over alles, is er niets meer dat zachtjes neigt. Hoewel. Ik ben zelf trouwens gebleven noch weggegaan, begeef me hier en elders en zwem onder de oppervlakte mee met een glimmende vis en die vis lacht soms en ik ben de enige die dat ziet.
28 mei
Films
Ik schreef hier eerder over een documentaire die ik op Mubi zag. Nu hebben ze onlangs een videotheek toegevoegd aan de dertigdagenfilms, wat inhoudt dat er ineens veel meer films te zien zijn, waaronder allerlei films die ik altijd al zo graag wilde zien. Ik ben nu halverwege de kleurentrilogie van Kieslowski, die ik iedereen aanraad die net als ik nog net te jong was toen hij uitkwam (of hem om een andere reden niet gezien heeft), ben erg onder de indruk, en daarna ga ik door met Akerman en Varda. Hier.
27 mei
De verschillen en overeenkomsten tussen een fotograaf en een filosoof
De fotograaf zoekt het moment net voor het juiste moment, weet dat soms te vinden. De filosoof zoekt soms het juiste moment, maar vaker de samenhang tussen alle momenten, of die in een bepaalde categorie momenten. De fotograaf denkt kijkend, de filosoof kijkt denkend. De fotograaf redt schijnbaar onbeduidende momenten van de vergetelheid, de filosoof maakt onderscheid, zoekt naar de betekenisvolle momenten. De fotograaf kan een filosoof zijn en andersom. De fotograaf en de filosoof houden zich allebei bezig met compositie en lijnen. De fotograaf houdt zich meer bezig met licht, de filosoof meer met woorden. De fotograaf heeft waarschijnlijk meer op met de kronkeligheid van de realiteit, terwijl de filosoof die probeert in te delen. Toch zijn ze allebei bezig met vangen wat onvangbaar is, omdat ze weten dat de poging de moeite waard is en soms iets nieuws oplevert.
26 mei
Trouw
Vandaag schrijf ik in mijn column over coronataal en hoe we daardoor gedisciplineerd worden. Hier.
25 mei
Gizmodo
Ik werd geïnterviewd voor Gizmodo over de Amerikaanse Dierentalen. Hier.
24 mei
Wie en wat
Ik ken lang niet iedereen die in mijn huis en tuin woont. Ik weet niet wie er 's nachts onder het dak of op zolder zachte geluidjes maakt of wie onder het schuurtje kruipt als we daar in het hoge gras lopen. Ik weet niet of de kikkers er nog zijn en wie de weegbree als schuilplaats gebruikt. Ik weet van veel planten niet eens hoe ze heten.
23 mei
Standaard
Vandaag staat er een groot interview in de Standaard, over mijn boeken en het personage de schrijver Eva Meijer, lees het hier of koop een krant.
22 mei
Wachten is een activiteit
21 mei
Other animals
Voor de podcast The other animals werd ik geïnterviewd over When animals speak. Het is hier te beluisteren.
21 mei
Golden sunshine
David Lynch is een weerbericht begonnen, dagelijks om 18 uur. Hier.
20 mei
Stress
Ik vroeg de dierenarts hoe het sinds half maart in haar praktijk gaat. 'Ik zie veel gestreste katten,' zei ze.
19 mei
Hondfilosofie
In 2014 werd Stray Philosophy: Dog-Human Observations on Language, Freedom and Politics gepubliceerd, een artikel over de eerste drie maanden samen met Olli, Dog-Human Observations on Language, Freedom and Politics, waarin hij van Roemeense straathond (min of meer) Amsterdamse stadshond werd. Doris is in 2016 bij ons komen wonen, en ook over haar heb ik een artikel geschreven, Stray Philosophy II: Dog/Human Reflections on Education, Boundaries, Care, and Forming Interspecies Communities, dat gisteren gepubliceerd is in het Journal for Critical Animal Studies. Je kunt het hier online lezen.
18 mei
Vacht
17 mei
Kun je iets worden door er lang naar te kijken.
16 mei
Stop met verlangen naar heelheid en weet je heel
Maar het verlangen is de menselijke conditie en die was nu juist het onderwerp van onze onderzoekingen.
15 mei
Een verloren tekentje
14 mei
Notities over kunst en geld
De afgelopen dagen werd een column van Marcel Möring met de titel ‘Hobby’ uit de Groene met instemming gedeeld in mijn digitale kennissenkring (mensen delen liever met instemming dan dat ze zelf nadenken). Möring maakt zich druk om het feit dat scheppende kunstenaars geen tegemoetkoming van de overheid krijgen, en bijvoorbeeld alternatieve genezers wel. Terecht: als er geld verdeeld moet worden, is het eerlijk de kunstenaars ook mee te nemen, die moeten ook eten (als burgers die een eerbaar beroep uitoefenen). Hij kaart ook terecht het gebrek aan waardering voor de kunsten van beleidsmakers – met Halbe Zijlstra als fiasco op kop – aan.
Maar dan maakt Möring een vreemde beweging: hij vraagt zich af of het misschien wel aan de creatieven zelf ligt. Omdat die toen de quarantaine begon allemaal gratis concerten, voordrachten en boeken aanboden. (Vervolgens maakt hij nog een vreemde beweging door te betogen dat ziekte misschien goed is voor de creativiteit, wat de moraal van het verhaal onduidelijk maakt, maar dat terzijde.) Met andere woorden: er moet een financiële beloning tegenover kunst staan, ook de kunstenaar moet als handelaar optreden, anders neemt zij haar werk niet serieus.
Scheppende kunst moet niet naadloos in het systeem passen, het is geen onderdeel van de machine die waarde economisch meet: het moet daar juist kritisch op te reflecteren, luis in de pels zijn. Het is bijvoorbeeld al geen sector, dat is managementtaal. Kunstsector is een contradictio in terminis. Dat kritisch reflecteren kan zuiver in vorm (Dada, of de performancekunst uit de jaren zestig of wat dan ook), of letterlijker, zoals in de (gratis te bekijken) film ‘Beer’ van Erik van Lieshout. Hij maakte die film toen hij de Heinekenprijs won. Hij stelt vraagtekens bij de rol van het grootkapitaal in de kunst en stelt het neokoloniale misbruik van meisjes die in Afrikaanse landen bier van Heineken verkopen ter discussie. (Ik bedoel dus niet dat we allemaal revolutionaire slogans moeten borduren – aandacht besteden aan het onopgemerkte, of iets werkelijk nieuws creëren is ook al een daad van verzet.)
Kunst verhoudt zich altijd moeizaam tot geld: de waarde ervan laat zich per definitie niet financieel uitdrukken (dan wordt het design, of het behagen van de status quo). Het is voor een groot deel toeval of kunst als waardevol wordt herkend in een bepaalde tijd of cultuur – daarin zijn mode en ideologie net zo bepalend als kwaliteit, sterker nog: die bepalen hoe ‘kwaliteit’ gedefinieerd wordt. Ik begrijp dat er makers zijn die hun praktijk anders begrijpen, maar niet alle kunstenaars maken kunst. (Veel schrijvers zijn bijvoorbeeld geen kunstenaars maar eerder een soort journalisten.) Dit is ook waarom de verhouding tussen schrijver en uitgever, of kunstenaar en galerie soms moeizaam is – uitgevers en galerieën denken wel in termen als verkoop en geld.
De staat heeft als taak tegenstemmen te faciliteren, dat komt de democratie ten goede – zoals de koning een joker nodig heeft. Tussenfiguren, oftewel ‘de culturele sector’ (fondsen, musea, festivals, theaters, uitgevers), kunnen opkomen voor dat geld, behartigen die sector (en hun eigen banen). Maar de kunstenaar moet juist dingen maken waar niemand op zit te wachten en waar eigenlijk ook niemand voor wil betalen.
13 mei
Olli in een veld met gele bloemen
12 mei
Nog meer woorden
Gisteren was ik te gast bij Kunst is lang, de podcast van kunstwebsite Mister Motley. Het gesprek ging onder andere over hoe taal de werkelijkheid kan verrijken of verarmen, over dat we nu eenmaal verhalende wezens zijn, en over dat kunstenaars gewoon geld moeten krijgen, en eigenlijk iedereen. Je kunt het hier terugluisteren.
12 mei
Kom maar op met die betonschaar
Voor Trouw schreef ik vandaag over Fiona Apple en radicale gevoeligheid als politieke houding. Hier.
11 mei
Het hoge gras
In de tuin groeien planten die ik niet ken. Ik laat ze maar een beetje gaan, sommige beginnen al te bloeien. Alleen de brandnetels en de bramen toom ik in - die nemen anders alles over. Achterin de tuin woonden kikkertjes, die heb ik al een tijdje niet gezien. Misschien is het te droog geworden, hebben ze hun heil elders gezocht. Misschien wonen ze onder het schuurtje - daar heb ik ze wel eens heen zien gaan. Het is een nieuwe verantwoordelijkheid - welke pollen hoog gras laat ik staan, wat doe ik met de weegbree, waar loop ik wel en niet. Ik heb nieuwe planten neergezet, voor de insecten en de vlinders en de vogels, die daar hopelijk over een paar maanden lol aan beleven. Tijdens een interview vorige week ging het over een uitspraak uit De nieuwe rivier, dat het niet van ons (= de mensen) is, deze wereld, en zo voel ik dat hier ook, ik ben niet eens oppasser, eerder een van degenen die hier wonen, het is mij ook maar gegeven.
10 mei
De tijdslagen
Voor de digitale boektour was ik te gast bij boekhandel Stumpel in Hoorn. De rest van de filmpjes heb ik thuis opgenomen, maar deze wilde ik combineren met een tweemetervisite bij mijn ouders. De tijden liepen een beetje door elkaar: ik was in de boekhandel als schrijver, maar ook als iemand uit Hoorn. Ik kwam als kind al bij Stumpel, de mensen die me ontvingen waren bekend, de winkel ligt aan de grote winkelstraat in Hoorn, waar ik zo vaak naar toe ben gelopen (en wat ik nu al zo lang niet doe). Iets soortgelijks gebeurde bij het laatste festival van de voor-coronatijd, in Keswick in het Lake District. De organisatoren van het Words by the Water Festival bleken ook een literair festival te organiseren in Dartington, waar ik een jaar zang gestudeerd heb. Ze kwamen uit die buurt en hadden ook allemaal zelf (wel voor mij) aan het Dartington College of Arts gestudeerd. Ik ken niemand die daar gestudeerd heeft, en deelde dit ineens met meerdere vreemden, die dus ineens ook een beetje bekend waren. Het is nog best dichtbij, mijn tijd daar, net als de tijd in Hoorn dat is. Gedachten richten zich graag op wat hier is en wat nog komt, maar in lichaam en zelf dwaalt dat eerdere nog rond, ze noemen dat herinneringen.
9 mei
Pluizentijd
8 mei
Oude vulkaan
Er is een 150 miljoen jaar oude uitgedoofde vulkaan ontdekt in (onder) de Noordzee. Lees het hele verhaal hier.
7 mei
Op naar de boekhandel op je laptoppie of je pc
Gisteren begon de virtuele boekhandeltour voor De nieuwe rivier. Die vindt plaats op Instagram, en wel hier (ik denk dat ze later ook terug te kijken zijn; je kunt ook zonder Instagram-account kijken):
6 mei, 20:00 @Hoogstins, Amsterdam
7 mei, 20:00 @'t Spui, Vlissingen
8 mei, 20:00 @ Broese, Utrecht
9 mei, 11:00 @ Van Piere, Eindhoven
10 mei, 11.00 @ Stumpel, Hoorn
11 mei, 20.00 @ Bosch&De Jong, Rotterdam
12 mei, 20.00 @ Maximus, Hilligersberg
13 mei, 20.00 @ Savannah Bay, Utrecht
6 mei
5 mei
Taptoe
Gisteravond liepen we met de de honden naar een monument in het midden van de polder, waar je alleen over een wandelpad kunt komen. Er stonden vier mannen die bier dronken, vreemd, al voor acht uur, een soort oude hangjongeren, maar ze waren wel stil. In de verte klonk de taptoe. Terwijl we aan de doden dachten keken we uit over de weilanden. Een koekoek riep, een scholekster vloog over, in het riet riepen fazanten. Na afloop liepen we de andere kant om terug, weer langs de velden, Doris dook een paar keer in het hoge riet omdat ze muizen hoorde, in de sloten zwommen pulletjes met hun moeders.
5 mei
Dierenbreinen
Voor de podcast ‘Brilliant Minds of the Animal Kingdom’ sprak ik met Emiliano Ruprah over Animal Languages, de vertaling van Dierentalen. Beluister hem hier.
4 mei
Een geestje in een stam
3 mei
Tunnels
In de documentaire Bruce Lee and the outlaw (ook op Mubi) volgt Joost Vandebrug de Roemeense straatjongen Nicu. Hij woont in de tunnels onder de stad, beschermd door 'Bruce Lee', de koning van de tunnels, die zich regelmatig zilver verft en voor de straatmensen en -dieren probeert te zorgen. Bruce Lee ontsnapte als kind uit een Roemeens weeshuis. De ondergrondse mensen zijn haast onvoorstelbaar arm, en bijna niemand geeft wat om ze. Het is een leven letterlijk onder het andere leven. Nicu vertelt dat hij een gewoon jongetje is, alleen is god hem vergeten omdat die te druk bezig was met de andere kinderen. De documentaire is om allerlei redenen de moeite waard, ook om wat meer begrip te krijgen voor de Roemeense honden.
2 mei
Die wortels met hun vingertjes
1 mei
Iets anders mogelijk maken
1. Van de week las ik Sneeuw van Orhan Pamuk, een boek waarin de sneeuw niet alleen de stemming aangeeft, maar ook personage is - het maakt de verwikkelingen mogelijk. Ik verlang naar sneeuw, ik mis de winter nog steeds.
2. Witte bloesem waaide van de bomen, precies toen de honden en ik langsliepen, op weg naar het uitrenveld waar nooit iemand is.
3. Gisterochtend vroeg zag ik dat er bij het zwanenstel hier in der buurt drie jongen uit het ei waren gekomen, twee waren al wit en fluffy, eentje nog grijs en nat. In een ander ei zat een barst.
4. De wit geworden paardenbloemen lijken buitenaards, kleine zachte planeten op stelen, niet vast maar ook geen lucht, iets ertussenin.
5. In de film A Russian Youth (te zien via Mubi) wordt een jonge soldaat in de Eerste Wereldoorlog blind. Hij blijft in het leger, roept zowel menselijkheid als onmenselijkheid op.
6. Ik droomde over Zweden, het sneeuwde er.
7. Als je je ogen dicht doet, is het zwart (of rood, of geel), niet wit.
8. De blindheid van de soldaat in de film is dus geen belemmering: het maakt wat anders mogelijk.
9.Omdat de lente alles laat groeien is het ook het seizoen van vergaan.
10. Er vliegt een koolwitje door de tuin, over de paardenbloemen en de boterbloemen, door naar de tuin van de buren, en verder, mijn zicht uit, meteen komt er een volgend koolwitje aan.
