31 maart
Seks in de put
Er zijn alweer talloze koppels naar de vijver geholpen.
30 maart
Ook in Trouw
Over de verkiezingen en wat we er tegenover kunnen stellen.
29 maart
Nederland moet de terugtrekking van Turkije uit de Istanbul Conventie veroordelen
Turkije stapte onlangs uit de Istanbul Conventie, een verdrag dat geweld tegen vrouwen en lhbti-ers bestrijdt. Samen met een aantal andere schrijvers ondertekende ik een brandbrief aan het Nederlandse demissionaire kabinet waarin we oproepen dat te veroordelen. Lees hem hier of in de Volkskrant.
28 maart
De weer-wolf
De lezing die ik gaf op de Woordnacht in Rotterdam is als boekje verkrijgbaar voor maar vier euro. Hier.
27 maart
Dit is beter
27 maart
Film
Gisteren ging ik voor het eerst in lange tijd met de trein. Aan de overkant van het perron stopte een andere trein en daar kwam een stroom mensen uit. Een stroom mensen! Allemaal anders, allemaal met een ander gezicht. Het leek wel een film.
26 maart
Er kwaakte een kikker in mijn handen.
25 maart
Jane
24 maart
Thea
23 maart
Wat
Ik ben al een tijdje geïnteresseerd in Margaret Cavendish, schrijver en filosoof uit de 17e eeuw die onder andere The Blazing World schreef, een feministische utopie. Net vond ik een gedicht van haar over een haas, Wat, die wordt gedood door jagers.
22 maart
Salamander
21 maart
Zeewoorden
Manchán Magan verzamelt bijna uitgestorven Ierse zeewoorden. Hier.
20 maart
Potviscultuur
In de 19e eeuw deelden potvissen informatie met elkaar over aanvallen door mensen. Lees hier meer.
19 maart
In de opvang
18 maart
Over de verkiezingen en wat we ertegenover kunnen stellen
Een paar dagen geleden schreef de NOS dat de rechtse partijen (centrum-rechts en populistisch rechts bij elkaar) ongeveer de helft van de zetels hadden in de Tweede Kamer, maar in de media ze drie keer zoveel aandacht kregen als de linkse partijen. (Ook werden vrouwelijke lijsttrekkers minder vaak uitgenodigd.) De verkiezingsuitslag lijkt dat te reflecteren. Een paar dagen daarvoor las ik in NRC Handelsblad een oproep tot nieuw intellectualisme van onze Dichter des Vaderlands Lieke Marsman. Zij wijst de vervlakking en instrumentalisering van de taal aan als oorzaak van het verval van democratische waarden.
Beide problemen zijn verbonden met het feit dat we geen behoorlijke publieke sfeer hebben in Nederland. Wat er aan publieke sfeer is, is versnipperd – rechts praat tegen rechts en links tegen links en als die elkaar op twitter ontmoeten blijft het bij het herhalen van kreten. Televisie is nog erg dominant en kiest voor rellers omdat die hogere kijkcijfers opleveren (Ellen Deckwitz omschreef debatten treffend als sloganmonologen). Kranten volgen sociale media: stukken moeten steeds korter zijn, liefst met een rellerige kop erboven. Kunst en literatuur krijgen sterren zodat je de recensie zelf niet hoeft te lezen.
Rechts kaapt niet alleen de inhoud van het gesprek, ook de vorm. Populisme is verbonden met het spreken in kreten, en valse opposities tussen Goed en Slecht, Wij en Zij. Status quo partijen liften daarop mee, liberalen drukken waarden bovendien economisch uit en dat is ook efficiënt, past ook in een slogan. Wie wil veranderen of echt kritiek wil leveren heeft meer woorden nodig en daar is als je debat zo afbakent geen ruimte voor.
Nederland heeft natuurlijk een matige intellectuele traditie (links en rechts hebben tegenwoordig bovendien een rare obsessie met de VS), maar daar zit wel het tegenwicht, in dingen uitdenken en de complexiteit recht doen. En dat vervolgens helder vertellen.
Ik sta met een been in de literaire wereld, waar schrijvers en dichters van mijn generatie buiten twitter weinig politiek besef tonen en zich op een enkele uitzondering na niet als publieke intellectueel afficheren. Met mijn andere been sta ik als politiek filosoof in de academische wereld, waar wel veel gedacht en uitgeplozen wordt maar mensen die gedachten nauwelijks vertalen naar het publieke debat.
Ik begrijp dat dit een overgangstijd is voor hoe we met elkaar in discussie gaan, vanwege de globalisering en het internet. Maar echt reageren op fascistische, racistische en antisemitische partijen en tegen het alomtegenwoordige neoliberalisme (dat net zo schadelijk is, en bovendien verweven met die andere misstanden) vereist ook het discours ter discussie stellen, niet meegaan in de losse kreten, of heel basale morele waarden verdedigen (dan bevestig je namelijk dat ze ter discussie staan), of de vervlakking accepteren, of alles volgens de regels van de markt spelen. Deze politieke trends zijn niet uniek voor Nederland en misschien helemaal niet te keren. Maar toch kunnen we het er niet bij laten zitten. Dus naast hard denken en schrijven (en zingen, etc) moeten we echt ruimte opeisen voor complexiteit en gesprek in de samenleving en media, vervlakking en eenzijdigheid kenteren met diepte en inhoud. Want wie de regels van het spel bepaalt heeft een voorsprong, zoals de verkiezingsuitslag maar weer eens duidelijk maakt. En als we niet kunnen winnen ga ik toch liever op een mooie manier ten onder dan op een lelijke.
17 maart
Verkiezingen
Ik kreeg vandaag veel aardige berichten van mensen. Ik ben blij dat er zoveel mensen op de Partij voor de Dieren stemmen. Mijn eigen stem ging vanochtend naar Bibi Dumon Tak, een goede schrijver en iemand die de wereld een betere plek maakt. Ik hoop dat Nederland de komende vier jaar een beter land wordt voor alle dieren, en zeker ook voor de niet-menselijke, die momenteel zo slecht af zijn, en vind het een voorrecht dat we kunnen stemmen op een partij die daarvoor staat.
16 maart
Ik zal alles wel weer te serieus nemen
De column in Trouw gaat vandaag over ons beeld van democratie en wat daar mis mee is.
15 maart
93
In de afgelopen week heeft de nieuw opgerichte paddenwerkgroep al 93 dieren overgezet. Ik verwacht er morgen veel, omdat het gaat regenen. Het is nuttig werk. Salamanders was ik in de putten nog weinig tegengekomen, die hebben mijn hart nu wel veroverd. Ze zitten vooral bij het speeltuintje. Tot nu toe zie ik 's ochtends bijna geen slachtoffers, dat was vorig jaar wel anders.
14 maart
Kinderen
Op de sociale media (ongepaste naam eigenlijk) wordt de column van Tommy Wieringa in de NRC van gisteren enthousiast gedeeld. Hij schrijft dat het klimaatbeleid onvoldoende is en dat we toekomstige generaties tekort doen. Hij noemt het zelfs een oorlog. Daar heeft hij gelijk in. Maar die oorlog is al gaande: de andere dieren en mensen verderop worden al geraakt door opwarming van de aarde en verlies van biodiversiteit. Niet alleen gemeenschappen, hele soorten sterven uit. En er zijn al klimaatvluchtelingen. Anders gaan handelen voor die kinderen is verbonden met begrijpen dat we niet de enigen zijn de tellen, en onze kinderen ook niet (en kinderen zijn ook heel slecht voor het milieu, maar goed).
13 maart
Pad
De eerste padden, kikkers en salamanders wagen de overtocht naar het water. Soms zitten ze netjes in het licht van een lantaarnpaal.
12 maart
Waiting for the time to pass
Voor vanavond, voor het weekend of een andere keer voor de 16e: een online tentoonstelling met korte films van Eye, hier.
12 maart
En over Adrienne Rich ook dit
11 maart
En over het einde van de bossen ook dit
What kind of times are these - Adrienne Rich
10 maart
Het einde van de bossen
Ik wil niet doemdenken, maar soms is het belangrijk om stil te staan bij wat verdwijnt. Zoals de bossen, tenminste, dat las ik vandaag. Bossen zoals we die kennen verdwijnen niet alleen door boskap maar ook door klimaatverandering. En dat gaat snel. Lees hier het hele stuk.
9 maart
Paddentrek
De paddentrek komt eraan. Mocht je wel eens een pad, kikker of salamander tegenkomen, lees dan deze handige handleiding van de Dierenbescherming.
8 maart
Snavel
Op straat lag een dode salamander. Mensen passen niet op en stappen op ze. Pasten de mensen maar wat meer op. Olli rook elke dag even aan het beestje, tot hij hem of haar op de ochtend van de vierde dag ineens opat. Aan de overkant van het water lag een vogellijkje, een heel jonge kraai denk ik. Ook dat werd steeds besnuffeld en gisteren was het zover. Eerst at hij het lichaampje op, en bij de volgende wandeling ook het kopje en de snavel. Hij is thuis veganist, maar dit moet kunnen, hij mag het zelf weten.
7 maart
Thuis
Bij de oprit van de snelweg wonen al zolang ik me kan herinneren grauwe ganzen, in het gras tegenover de McDonalds en het tankstation. Het zal een veilige plek zijn, jagers kunnen er niet komen, er is gras en een watertje, niemand komt je storen, het geraas van de auto’s neem je dan maar voor lief.
6 maart
38, onthoud dat nummer
We zouden het bijna vergeten met alles wat er aan de hand is: de uitgestelde boekenweek, de naderende paddentrek, de Maand van de Filosofie komt eraan, maar over anderhalve week mogen we weer stemmen. Er zijn dit keer twee fatsoenlijke partijen, dat beperkt de keuzemogelijkheid alvast wat, en ik sta op de lijst van een daarvan, de Partij voor de Dieren (de andere is BIJ1, sorry, lieve GroenLinksers, maar groene groei is een fabel en dieren hebben ook gevoel). Nummer 38 dus, nummer 39 is ook een aanrader, dat is Bibi Dumon Tak, maar desnoods stem je op Esther Ouwehand, of Ines Kostic, of Wesley Pecher, of Eva Akerboom, kan eigenlijk niet misgaan. Hier staat de hele lijst.
5 maart
Of het water droomt, van riet en wolken
4 maart
Tiediediedie
De buurman van verderop floot het wijsje van Microsoft, als je de computer uitzet, wel vier keer achter elkaar. Het deed me denken aan de spreeuwen op Rotterdam CS, die de piep van de deuren van de Sprinter nadoen waardoor mensen zich vergissen, en aan een koe die de tractor groette, en aan dit filmpje.
3 maart
Winternachten online
Het literatuurfestival Winternachten dat afgelopen januari plaatsvond staat nu helemaal online en is gratis te bekijken. Ook het filmprogramma over depressie (geen depressief programma, het gaat meer over wat film kan laten zien, en meer algemeen over hoe kunst ons de wereld anders laat zien) dat ik met Gerlinda Heywegen maakte staat erbij. Hier.
2 maart
Bomen krijgen knoppen
Vandaag schrijf ik in Trouw over zomermoeheid, microseizoenen en staying with the trouble.
1 maart
